Η ανο(η)σία της αγέλης – Σοκάρει η επιλογή της Σουηδίας και της Ολλανδίας να ρισκάρουν εκατόμβες

Οι ΗΠΑ την εβδομάδα που πέρασε ήταν η χώρα που έχει καταγράψει τα περισσότερα επιβεβαιωμένα κρούσματα μόλυνσης στον πλανήτη (121.117) από τον νέο κορωνοϊό – και συνεχίζει να καταγράφει τραγικά νούμερα κάθε μέρα – ενώ ο αριθμός των νεκρών έως τώρα έχει ξεπεράσει τους 3.000. Η Νέα Υόρκη είναι η περιοχή που έχει πληγεί περισσότερο από την πανδημία, καθώς μετρά καθημερινά εκατόμβες. 
Την ίδια στιγμή, ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ ακόμη εξετάζει την επιβολή καραντίνας σε πολιτείες όπως το Νιου Τζέρσεϊ και το Κονέκτικατ, κάνοντας την κυνική δήλωση πως «εάν οι αρχές των ΗΠΑ μπορέσουν να συγκρατήσουν τον αριθμό των θανάτων σε 100.000 ως 200.000», ώστε τα θύματα να μην φθάσουν τα 2,2 εκατομμύρια ανθρώπους κατά τις πιο απαισιόδοξες προβλέψεις, αυτό θα σημαίνει πως «κάναμε πολύ καλή δουλειά».

Στο μεταξύ, την ώρα που ο Τραμπ έχει πελαγώσει και φαίνεται να έχει χάσει τα αυγά και τα πασχάλια ως προς τη διαχείριση της κατάστασης, στη Νέα Υόρκη δεν προλαβαίνουν να διαχειριστούν τους νεκρούς. Σε ένα βίντεο που κόβει την ανάσα φαίνεται γερανός να φορτώνει 19 νεκρούς από νοσοκομείο του Μπρούκλιν μέσα σε ένα φορτηγό ψυγείο. Οι νεκροί φαίνεται να μεταφέρονται πάνω σε παλέτες. 
«Η ανοσία της αγέλης» δεν είναι ωστόσο αποκλειστικό «προνόμιο» του Αμερικανού Προέδρου. Και ο Βρετανός πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον, ο οποίος – τι ειρωνεία – βρέθηκε θετικός στον κορωνοϊό, προσπάθησε να αντιμετωπίσει την πανδημία στο Ηνωμένο Βασίλειο με παρόμοιο τρόπο, πριν αρχίσει να μετράει νεκρούς και να λάβει δραστικά μέτρα.

Το σχέδιο της συμφοράς
«Ανοσία της αγέλης»: Ελεύθερη μετακίνηση του ιού μεταξύ των ατόμων, ώστε αυτά να νοσήσουν και να δημιουργήσουν αντισώματα, αποκτώντας, έτσι, ανοσία στον κορωνοϊό. Είναι κάτι παραπάνω από αυτονόητο ότι η πολιτική αυτή έχει μεγάλο κόστος σε ανθρώπινη απώλεια, αλλά η θεωρία υποστηρίζει ότι η απώλεια είναι ένα απαραίτητο βήμα για να επιτευχθεί η επιθυμητή ανοσία.
Σύμφωνα με μελέτη επιστημόνων του Imperial College, με βάση μαθηματικά – επιδημιολογικά μοντέλα, τα αυστηρά μέτρα που έχουν ληφθεί σε διάφορες χώρες ανά τον πλανήτη έχουν μειώσει κατά μέσον όρο κατά 64% (σχεδόν κατά τα δύο τρίτα) τον βασικό ρυθμό αναπαραγωγής του κορωνοϊού. Αυτό «μεταφράζεται» σε περίπου 38.000 λιγότερους θανάτους στην Ιταλία, 16.000 στην Ισπανία και 2.500 στη Γαλλία, τις χώρες που έχουν πληγεί περισσότερο από την πανδημία. 

Οι ερευνητές αναφέρουν ότι προφανώς χρειάζονται μερικές εβδομάδες από τη λήψη των μέτρων έως ότου αντανακλαστεί η αποτελεσματικότητά τους στη μείωση του αριθμού των ημερήσιων θανάτων από τη νόσο. 
«Αν οι τωρινές τάσεις συνεχιστούν, υπάρχει λόγος για αισιοδοξία» σημειώνουν οι επιστήμονες με επικεφαλής τον καθηγητή Νιλ Φέργκιουσον, του οποίου η… «τρομοκρατική» μελέτη προ ημερών (περί εκατοντάδων χιλιάδων θυμάτων) ήταν αυτή που ανάγκασε τον Μπόρις Τζόνσον να αλλάξει γραμμή πλεύσης επειγόντως και να πάρει αυστηρά μέτρα στη Βρετανία.
Από την άλλη πλευρά η μελέτη εκτιμά ότι η Ευρώπη απέχει ακόμη από την επίτευξη μαζικής ανοσίας στον πληθυσμό της, όταν δηλαδή η πλειονότητα των ανθρώπων θα έχουν νοσήσει από το νέο ιό, θα έχουν αναρρώσει και θα έχουν αποκτήσει μικρότερη ή μεγαλύτερη ανοσία. 

Ποιες χώρες την επιλέγουν
Για να υιοθετήσει κάποιος την «ανοσία της αγέλης» πρέπει αφενός να είναι κυνικός, αφού γνωρίζει εκ των προτέρων ότι θα έχει σε σύντομο χρονικό διάστημα πολλούς νεκρούς, αφετέρου να έχει εμπιστοσύνη στο σύστημα Υγείας της χώρας του, το οποίο θα πιεστεί σε τέτοιο βαθμό ώστε, αν δεν έχει επαρκή αριθμό ΜΕΘ, θα φτάσει στα όριά του και ενδεχομένως θα καταρρεύσει. 
Την ίδια στιγμή η χώρα θα αρχίσει να μετράει κρούσματα και θύματα στο υγειονομικό προσωπικό, καθώς είναι αυτοί που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της μάχης, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται κενά και εκεί. Αν δεν υπάρξει μέριμνα έτσι ώστε να καλυφθούν αυτοί που θα νοσήσουν, αναγκαστικά θα μπουν σε καραντίνα και τότε το παιχνίδι είναι εξ αρχής χαμένο.

Όσο δυσοίωνα κι αν ακούγονται τα παραπάνω, τρεις χώρες της Ευρώπης επέλεξαν το συγκεκριμένο μοντέλο. Βρετανία, Σουηδία και Ολλανδία ρίχτηκαν στην μάχη με τον κορωνοϊό επιλέγοντας σε πρώτη φάση την «ανοσία της αγέλης». (Για να μην αδικούμε τους ηγέτες τους, η απόφαση αυτή ελήφθη σε συνεργασία με τους συμβούλους υγείας των χωρών, οι οποίοι προέκριναν το συγκεκριμένο σχέδιο).
Η Βρετανία ωστόσο, όπως αναφέρθηκε, άλλαξε άρδην τη στάση της καθώς κατάλαβε ότι θα βρεθεί αντιμέτωπη με μια τραγωδία που δεν θα μπορούσε να διαχειριστεί και μπήκε σε καραντίνα. Η Σουηδία και η Ολλανδία, αντιθέτως, αν και έλαβαν κάποια μέτρα περιορισμού, δεν εγκατέλειψαν την κεντρική ιδέα του σχεδίου της «ανοσίας της αγέλης». 

Στη Σουηδία, που έχει περίπου τον ίδιο πληθυσμό με την Ελλάδα, οι νεκροί έχουν ξεπεράσει τους 100 και τα κρούσματα – σύμφωνα με την τελευταία μέτρηση στις 30 Μαρτίου – είναι πάνω από 4.000. Μοναδική απαγόρευση που έχει επιβληθεί στην χώρα είναι αυτή της συνάθροισης άνω των 500 ατόμων και οι επισκέψεις σε οίκους ευγηρίας. Όλα τα υπόλοιπα επικοινωνούνται σε επίπεδο συστάσεων: να πλένεις τα χέρια σου, να μη βγαίνεις από το σπίτι σου με συμπτώματα ανάλογα της γρίπης, να μην έχεις κοινωνικές επαφές αν είσαι άνω των 70 ετών ή ανήκεις σε ευπαθή ομάδα.

ΘΕΑ ΜΑΝΟΥΡΑ

Δημοσιεύτηκε στο ΠΟΝΤΙΚΙ, τεύχος 2019 στις 2-4-2020