Ιφιγένεια εν αυλίδι @ Πειραιώς 260 / Φεστιβάλ Αθηνών & Επιδαύρου

Η Μαρία Πρωτόπαππα μετά την ερμηνεία της χρονιάς στο «Πένθος ταιριάζει στην Ηλέκτρα» του Εθνικού, μετατοπίζει την καλλιτεχνική της φύση κάτω από την σκηνή του θεάτρου και κάθεται για πρώτη φορά στη θέση του σκηνοθέτη, στήνοντας την δικής της μαύρη τραγωδία με φόντο την «Ιφιγένεια εν αυλίδι» του Ευριπίδη. Ένα ευφυές πείραμα που διέτρεχε όλους τους κινδύνους να αποτύχει αλλά που τα κατάφερε, αφήνοντας υποσχέσεις.

Κρατώντας με σεβασμό αποστάσεις από το βαθιά πολιτικό χαρακτήρα του έργου, σύμφωνα με το οποίο η Ιφιγένεια γίνεται εξιλαστήριο θύμα για την ευημερία των Αθήνας ύστερα από την θεϊκή εντολή της Άρτεμις για την θάνατο της από τον πατέρα της, η Πρωτόπαππα χτίζει μια καθαρά ηθογραφική παράσταση. Προσδίδει στην τραγωδία δόσεις μαύρου χιούμορ που αρχικά ξενίζουν αλλά σταδιακά αφομοιώνονται στο πνεύμα της δικής της εκδοχής. Οι χαρακτήρες της αποφεύγουν να ζήσουν με τον κλασικό, πατροπαράδοτο τρόπο την τραγωδία και αντιμετωπίζουν την πραγματικότητα περισσότερο ως σύγχρονο κοινωνικό δράμα για κοινούς θνητούς. Οι οιμωγές γίνονται προσφιλείς σε όλους θρήνοι και η θυσία αποκτά νατουραλιστικό χαρακτήρα όπως η πίστη που ορκίζονται στην πατρίδα οι στρατιώτες στην ορκωμοσία τους. Είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον πως η σκηνοθέτης επιλέγει μια τόσο τραγική ιστορία στην οποία σχεδόν αφαιμάζει περίτεχνα τις εκκωφαντικά δραματικές και ίσως βαρύγδουπες σκηνές και τις αντικαθιστά με μια πιο ρεαλιστική απεικόνιση μέσα στην οποία χωράει και το χιούμορ. Ενώ στα βασικά σημεία το έργο αποκτά μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα νέα ταυτότητα, άτσαλα έρχεται και προσκρούει η μετάφραση του Απόστολου Μελαχρινού. Δυσνόητη στην αρχή, άκαμπτη και συχνά επιτηδευμένα «ακαλλιέργητη» δυσκολεύει χωρίς κανέναν απολύτως λόγο την εμπνευσμένη απόδοση του κειμένου. Ακόμη και αν χρησιμοποιήθηκε για άλλοθι, προκειμένου να μην χάσει το έργο την πρωτογενή του φύση, είναι βέβαιο πως πρόκειται για λάθος υπολογισμό. Ο σκηνικός χώρος του ταλαντούχου Σάκη Μπιρμπίλη υπερθεμάτισε το ιδιαίτερο ύφος της παράστασης ενώ τόσο ο Μανώλης Μαυροματάκης (Αγαμέμνων), η Αγορίτσα Οικονόμου (Κλυταιμνήστρα) όσο και η Χριστίνα Μαξούρη (Ιφιγένεια) υπερασπίστηκαν με συνέπεια την τεθλασμένη σκηνοθετική γραμμή. Κι αν κάτι μένει περισσότερο από όλα, είναι η απρόσμενη σκηνοθετική ματιά της Μαρίας Πρωτόπαππα που με ενδιαφέρον θα περιμένουμε να ξαναχτυπήσει στο μέλλον.
|Γ.Ε