Ο κροκόδειλος @ Από Μηχανής Θέατρο

Ναι, ο Ντοστογιέφσκι μπορεί να είναι και σατιρικός. Το στοίχημα όμως είναι να αναδείξεις ένα κείμενο, το οποίο δεν είναι θεατρικό αλλά διήγημα, σε μια αξιόλογη θεατρική παράσταση. Η Κατερίνα Μπερδέκα αποδεδειγμένα έχει το ταλέντο. Ο «Κροκόδειλος» της είναι από τα πρώτα λεπτά γρήγορος, σαφής και ενοχλητικά αφυπνιστικός. Ένα σφιχτό και σωστά δομημένο ανέβασμα που δεν σε αφήνει να κοιτάξεις το ρολόι αλλά σου προσφέρει αφειδώς αμάσητη τροφή για σκέψη.

Ο Ντοστογιέφσκι καίριος και διεισδυτικός παρουσιάζει έναν γοητευτικά χιουμοριστικό εαυτό, που ίσως και να ενέπνευσε τη χαρακτηριστική γραφή του Κάφκα. Σε κάποια στοά της Αγίας Πετρούπολης, ένας κροκόδειλος που εκτίθεται έναντι αντιτίμου από τον Γερμανό ιδιοκτήτη του, καταπίνει ζωντανό έναν δημόσιο υπάλληλο. Φίλοι και συγγενείς ψάχνουν απεγνωσμένα τρόπο να τον απελευθερώσουν. Ο Γερμανός ιδιοκτήτης όμως θησαυρίζει από το περίεργο έκθεμα του ενώ ο Ιβάν Ματβιέιτς που έχει καταπιεί, αποφασίζει πως η κοιλιά του ερπετού είναι το καταλληλότερο μέρος για να επιβιώσει και να θριαμβεύσει. Η φιλικότερη συμβουλή επισημαίνει πως πρέπει να προστατεύσουν τον Γερμανό ξένο επενδυτή, ξεχνώντας την ιδέα να ξεσκίσουν την κοιλία του βασικού κεφαλαίου σε έναν αιώνα οικονομικής κρίσης, το 1865. Η αναγωγή με την σημερινή κατάσταση είναι τόσο θριαμβευτική όσο και απογοητευτική. Λέξεις και έννοιες όπως οικονομικός παράγων, ξένος επενδυτής, οικονομική κρίση, κεφαλαιούχος και τόσες άλλες μπλέκονται με την σημερινή κρίση δυο αιώνες μετά. Tα κείμενα από τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό ως τον μεταμεσαιωνικό κόσμο αντηχούν αξίες που πάντα φαντάζουν επίκαιρες. Εδώ όμως, η πραγματικότητα μιας Ευρώπης δυο ταχυτήτων, που ζει την οικονομική εξασθένηση, με ένα μέλλον από έξωθεν επενδυτές αρπακτικά είναι τόσο ίδια με το σήμερα. Η Μπερδέκα με βασικό όπλο το χιούμορ του συγγραφέα κεντράρει στην νοηματική έννοια του προσχεδιασμένου ιστορικού κύκλου. Όλα επαναλαμβάνονται ξανά και ξανά για κάποιο λόγο. Η σκηνοθέτης δίνει πραγματική ζωή με ευρηματικά τεχνάσματα σε μια αλλόκοτη ιστορία, στήνοντας με γλαφυρότητα μια παράσταση που απολαμβάνεις από την αρχή μέχρι το τέλος. Αμέριστοι σύμμαχοι στην προσπάθεια οι ηθοποιοί. Η γοητευτική Μαριάνθη Μπαϊρακτάρη ξεχωρίζει από τις γυναίκες του θιάσου ενώ ο Τάκης Σακελλαρίου (Ιβάν Ματβιέιτς, Τιμοφιέι Σεμιόνιτς), ο Στράτος Σωπύλης (Σεμιόν Σεμιόνιτς) αλλά και ο εξαιρετικά ταλαντούχος νεαρός, Γιώργος Βουβάκης (Γερμανός) συμπληρώνουν το συνολικό αποτέλεσμα. Δείτε το.
|Γ.Ε
H σκηνοθέτης της παράστασης Κατερίνα Μπερδέκα μίλησε στο REVma -/+:

REVma -/+: Πως επιλέχτηκε το συγκεκριμένο έργο;
Κατερίνα Μπερδέκα: Το είχα διαβάσει εδώ και χρόνια και το έβρισκα πολύ επίκαιρο. Δεν ήταν αυτοσκοπός όμως να είναι επίκαιρο το έργο. Από την στιγμή που είμαστε ζωντανοί επάνω στη σκηνή και παλεύουμε, ότι κάνουμε επίκαιρο είναι. Άλλωστε το να κάνεις θέατρο στην Ελλάδα σήμερα είναι μια πολιτική κίνηση. Το έργο λοιπόν μιλούσε για την κοινωνική, οικονομική και πολιτική κατάσταση στα μέσα του 19ου αιώνα. Το είχα στα υπόψη να το ανεβάσω κάποια στιγμή. Φέτος ήρθε η ώρα που τα γεγονότα στα οποία αναφέρεται, έχουν συμβεί στην ελληνική κοινωνία. Δεν είχαμε ανάγκη, να χτυπήσουμε κανένα καμπανάκι στον κόσμο. Το κείμενο βάζει ένα μεγάλο ερωτηματικό στον αναγνώστη, για το τι γίνεται από εδώ και πέρα. Ένα ερώτημα που έθεσε ο συγγραφέας το 1865 και που αντηχεί επίκαιρο και σήμερα.

REVma -/+: Βλέπουμε και ακούμε στην παράσταση έναν σατιρικό Ντοστογιέφσκι, μακριά από τον έντονα δραματικό χαρακτήρα των έργων του…
Κ.Μ.: Με εντυπωσίασε ότι ένας κορυφαίος συγγραφέας, αποφασίζει να έχει την ελευθερία, να γράψει με όποιον τρόπο θέλει. Κυρίως όμως, η απόδειξη πως έχει το ταλέντο και σε αυτή την πτυχή, αν και ανέκαθεν είχε χιούμορ στα έργα του. Οι έξυπνοι άνθρωποι μπορεί να έχουν το ταλέντο να φτάσουν τα πράγματα μέχρι ένα σημείο. Οι ιδιοφυείς άνθρωποι μάλλον ότι πιάνουν είναι χρυσός. Μέσα από το έργο μάλιστα αφήνει ένα παράθυρο ευρύτερης συζήτησης, για το κατά πόσο οι καλλιτέχνες αφήνουμε τον εαυτό μας ελεύθερο να ασχοληθεί με διαφορετικά θέματα και τρόπους.

REVma -/+: Τι θα ήθελες να μείνει στον κόσμο φεύγοντας από την παράσταση;
Κ.Μ.: Θα ήθελα να καταλάβει πως συνέχεια γίνονται τα ίδια πράγματα. Αν λίγο κοιτάξουμε πίσω στην ιστορία, σε μια στοιχειώδη ιστορική αναδρομή, θα παρατηρήσουμε πως δεν είμαστε οι απόλυτοι ένοχοι, που μαζί τα φάγαμε. Ούτε ότι είναι προσχεδιασμένο το έγκλημα.