Πανελλαδικές 2023: Πώς θα βοηθήσετε τα παιδιά να ξεπεράσουν το άγχος των εξετάσεων

Από το συναίσθημα του φόβου και πρωτίστως του φόβου της αποτυχίας, πηγάζει συνήθως το άγχος των εξετάσεων που είναι ιδιαίτερα κοινό μεταξύ των υποψηφίων των Πανελληνίων Εξετάσεων.
 
Βλέποντας το άγχος από την παιδική και εφηβική σκοπιά, πίσω του κρύβονται πεποιθήσεις σχετικά με το πόσο σημαντικό είναι για τα παιδιά ή και για τους άλλους να τα πάνε καλά και να πετύχουν, όπως εξηγεί η επιστημονική ομάδα του «Μαζί για το Παιδί».

Με άλλα λόγια, τα παιδιά έχουν αγωνία για το ποιες θα είναι οι συνέπειες αν δεν τα καταφέρουν, ή αν θα αλλάξει ο τρόπος που τους βλέπουν οι σημαντικοί τους άνθρωποι (οικογένεια, φίλοι, δάσκαλοι). Έτσι, μπορεί την συγκεκριμένη περίοδο να παρατηρήσουμε ότι εκνευρίζονται ή ταράσσονται πιο εύκολα, ότι αυξάνουν έντονα την προσπάθεια τους (ενδεχομένως μέχρι και σε σημείο εξάντλησης) ή και το αντίθετο, ότι αναβάλλουν συνεχώς το να διαβάσουν και αποφεύγουν τις σχολικές τους υποχρεώσεις.

 Η θέση των ενηλίκων
 
Από την μεριά των γονέων και των εκπαιδευτικών, συνειδητά αλλά και ασυνείδητα, ίσως υπάρχει αγωνία για τη σχολική επίδοση διότι έχει συσχετιστεί με τη μελλοντική πορεία και ευτυχία του παιδιού. Έτσι, και οι ενήλικες μπορεί να σκέφτονται υπερβολικά το μέλλον και το τι μπορεί να συμβεί αν τα πράγματα δεν πάνε τώρα καλά. Επίσης, μπορεί να παρακολουθούν στενά τη μελέτη και το πόσο χρόνο αφιερώνει το παιδί στο διάβασμα ή και να αναζητούν διαρκώς τρόπους για να βοηθήσουν περισσότερο τη μαθησιακή διαδικασία.

Άθελα μας αυτή η στάση έχει ως αποτέλεσμα το παιδί να αντιληφθεί το δικό μας άγχος και να πιστέψει πως μόνο η επίδοση του είναι σημαντική.

Άρα, ως ενήλικες τι μπορούμε να κάνουμε ώστε να στηρίξουμε το παιδί χωρίς να αυξήσουμε την υπάρχουσα πίεση;

● Εξασφαλίζουμε ένα ήρεμο και χωρίς εντάσεις περιβάλλον.

 ● Ενθαρρύνουμε το παιδί να κάνει τα πράγματα που το ευχαριστούν και το χαλαρώνουν.

● Ρωτάμε πως νιώθει και ακούμε τι έχει να μας πει χωρίς να βιαστούμε να το καθησυχάσουμε.

● Ρωτάμε πως μπορούμε να βοηθήσουμε χωρίς να προτείνουμε δικές μας λύσεις.

● Λέμε πως καταλαβαίνουμε γιατί νιώθει άγχος και πως είναι φυσιολογικό να το αισθάνεται.

● Εξηγούμε ότι όλοι μας κάνουμε λάθη και μπορούμε να έχουμε και αποτυχίες.

● Θυμίζουμε στο παιδί εμπόδια που έχει ξεπεράσει για να το ενδυναμώσουμε.

● Λέμε πως ακόμα και αν τα πράγματα δεν πάνε όπως θέλει, θα είμαστε δίπλα του για να βρει νέες λύσεις και δεν θα αλλάξει ο τρόπος που το βλέπουμε.

● Αν θέλουμε, φέρνουμε και παραδείγματα από την δική μας εμπειρία με στόχο το παιδί να απενοχοποιήσει ό, τι δύσκολο προκύψει (πχ. “Και εγώ θυμάμαι στην ηλικία σου δεν τα είχα πάει καλά σε αυτές τις εξετάσεις και ήμουν στεναχωρημένος, ωστόσο βρήκα τρόπο να κάνω αυτό που ήθελα…”).

Ποια πράγματα είναι προτιμότερο να αποφεύγουμε;
● Να υποτιμάμε τα συναισθήματα του παιδιού.

● Να το καθησυχάζουμε διαρκώς λέγοντας του πως δεν πειράζει ή να μην ανησυχεί.

● Να αποκλείουμε την πιθανότητα αποτυχίας.

● Να του υπενθυμίζουμε λάθη που έχει κάνει.

● Να υπογραμμίζουμε ότι η προσπάθεια του δεν είναι αρκετή, ακόμα και αν όντως πιστεύουμε ότι μπορεί να κάνει περισσότερα.

● Να το κατακλύζουμε με υπερβολικό αριθμό συμβουλών ή ιδεών για το τι μπορεί να γίνει καλύτερα, ιδίως όταν έρχεται το παιδί σε εμάς για να μοιραστεί το άγχος του και άρα δεν είναι σε ηρεμία για να διαχειριστεί νέες πληροφορίες.

Χρήσιμες συμβουλές για τα παιδιά
Με τα παιδιά που μπορεί να διαβάζουν αυτό το διάστημα έχουμε να μοιραστούμε τις παρακάτω ιδέες:

● Φροντίστε να έχετε ελεύθερο χρόνο και ποικιλία στη δραστηριότητες σας.

● Εκφράστε το πως νιώθετε σε φίλους και σε ενήλικες με τους οποίους αισθάνεστε ασφάλεια.

● Μην προσπαθείτε να αποφύγετε το άγχος σας. Προσπαθεί απλά να σας θυμίσει ότι θέλετε να τα πάτε καλά. Παρατηρήστε το και αφήστε το να φύγει μόνο του.

● Μην ταυτίζετε την επιτυχία με έναν βαθμό ή με ένα πανεπιστήμιο.

● Επικεντρωθείτε σε ένα βήμα την φορά. Όπως λέει μία χιουμοριστική ινδική παροιμία: – Πως τρώμε έναν ελέφαντα; – Μπουκιά, μπουκιά!

● Προσπαθήστε να φροντίζετε τον εαυτό σας σε όλους τους τομείς (ύπνο, κίνηση, φαγητό) και να σας συμπεριφέρεστε γενικά με ευγένεια, όπως θα φερόσασταν σε έναν φίλο σας.

Σε περίπτωση που παρατηρείτε πως το άγχος για τις εξετάσεις προκαλεί πολλαπλές δυσκολίες στην καθημερινότητα, μην διστάσετε να απευθυνθείτε στην τηλεφωνική Γραμμή 11525 του “Μαζί για το Παιδί” η οποία λειτουργεί Δευτέρα έως Παρασκευή 09:00-21:00.

Cnn.gr