Ποιες είναι οι βασικές αλλαγές στο νέο σύστημα μετεγγραφών στα πανεπιστήμια

Νέο σύστημα μετεγγραφών στα πανεπιστήμια καθιερώνει το υπουργείο Παιδείας από την επόμενη ακαδημαϊκή χρονιά 2020-2021. Το πρώτο κριτήριο-φίλτρο επιλογής των αιτούντων θα είναι ακαδημαϊκό. Ουσιαστικά καθιερώνεται ένα είδος βαθμολογικής βάσης για τις μετεγγραφές, καθώς η επίδοση των υποψηφίων που επιθυμούν να μετεγγραφούν από περιφερειακό ΑΕΙ σε κάποιο της Αθήνας ή της Θεσσαλονίκης δεν θα μπορεί να είναι μικρότερη από 70%-80% της βάσης του τμήματος στο οποίο θέλουν να μετεγγραφούν. Και αυτό διότι το ισχύον σύστημα προκαλεί στρεβλώσεις.

Ενδεικτικά, σύμφωνα με τα στοιχεία που διαθέτει η «Καθημερινή», φέτος φοιτητής με μέσο όρο 4 στις Πανελλαδικές Εξετάσεις πήρε μετεγγραφή σε τμήμα του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΟΠΑ, η πρώην ΑΣΟΕΕ) στο οποίο η βάση είναι 18!

Η ρύθμιση, που ικανοποιεί ένα πάγιο αίτημα των πανεπιστημιακών για περιορισμό των μετεγγραφών, πρόκειται να παρουσιαστεί την Δευτέρα από την ηγεσία του υπουργείου Παιδείας στον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη. Θα συμπεριληφθεί σε προσεχές νομοσχέδιο, ώστε να είναι γνωστή στους φετινούς υποψηφίους των πανελλαδικών πριν από τη συμπλήρωση του μηχανογραφικού δελτίου τους, όπως και η λίστα των αντιστοιχιών των τμημάτων ΑΕΙ.

Η βασική αλλαγή

Ειδικότερα, η θεσμοθέτηση κατώτατου βαθμολογικού ορίου για τη μετεγγραφή σε ένα τμήμα είναι η βασική αλλαγή που θα ανατρέψει το ισχύον πλαίσιο των μετεγγραφών. Το βασικό σενάριο είναι πως οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει να έχουν τουλάχιστον 70% της βάσης του τμήματος στο οποίο θέλουν να μετεγγραφούν. Για παράδειγμα, εάν ένα τμήμα ΑΕΙ της Αθήνας έχει βάση εισαγωγής 16.000 μόρια, θα μπορούν να πάρουν μετεγγραφή σε αυτό εισακτέοι σε περιφερειακό ΑΕΙ με τουλάχιστον 11.200 μόρια (το 70% των 16.000). Κάποιοι, πάντως, δεν αποκλείουν το όριο να τεθεί στο 80%. «Το όριο θα είναι υψηλό», ανέφερε υψηλόβαθμο στέλεχος του υπ. Παιδείας.

Η θεσμοθέτηση βαθμολογικού ορίου κρίνεται απαραίτητη διότι από φέτος λειτουργούν 28 νέα τμήματα στην περιφέρεια, ενώ «πανεπιστημιοποιήθηκαν» 133 περιφερειακά τμήματα ΤΕΙ. Το πρόβλημα επιβαρύνθηκε καθώς και ο αριθμός των εισακτέων αυξήθηκε· συνολικά εισήχθησαν 3.186 περισσότεροι από πέρυσι (80.696, από 77.510 πέρυσι). Ετσι, έχουμε εισακτέους που με πολύ χαμηλή βαθμολογία σε περιφερειακά ΑΕΙ έχουν πάρει μετεγγραφή σε κεντρικά. Ενδεικτικά, έως και το προηγούμενο ακαδημαϊκό έτος 2018-2019 υπήρχε μόνο ένα τμήμα Διοικητικής Επιστήμης και Τεχνολογίας, στο ΟΠΑ. Καθώς δεν υπήρχε αντίστοιχό του, δεν μπορούσε να δεχθεί φοιτητές από μετεγγραφή. Ωστόσο, με την απόφαση του τέως υπουργού Κώστα Γαβρόγλου, από το 2019-2020 δημιουργήθηκαν άλλα πέντε τμήματα με το ίδιο αντικείμενο, σε Κοζάνη, Πάτρα, Αγιο Νικόλαο Κρήτης, Καβάλα και Τρίπολη. Ετσι, ενώ το τμήμα φέτος είχε αρχικά 178 εισακτέους, από μετεγγραφές πήρε ακόμη 91. Και ενώ η βάση του είναι 17.959, πήρε από μετεγγραφή φοιτητή με κάτω από 4.500 μόρια (από το τμήμα της Κοζάνης) και κάτω από 4.800 μόρια (από Καβάλα). Με τη θεσμοθέτηση βαθμολογικού ορίου η ηγεσία του υπουργείου Παιδείας στοχεύει να αντιμετωπίσει τη στρέβλωση, καθώς η ύπαρξη φοιτητών πολλών ταχυτήτων στο ίδιο τμήμα επηρεάζει αρνητικά τη λειτουργία του και τους ρυθμούς φοίτησης. Επίσης, με τις μετεγγραφές επιβαρύνονται υπέρμετρα τα κεντρικά ΑΕΙ και «αδειάζουν» τα περιφερειακά.

Οσοι πιάσουν το βαθμολογικό όριο θα μπαίνουν στις δύο κατηγορίες υποψηφίων προς μετεγγραφή, όπως σήμερα: Δικαίωμα μετεγγραφής έχουν φοιτητές που προβάλλουν οικονομικούς λόγους (γίνονται δεκτοί μέχρι να συμπληρωθεί το 15% του αριθμού των εισακτέων και η επιλογή γίνεται με μοριοδότηση) και οι πρωτοετείς που έχουν μεγαλύτερο αδελφό ο οποίος σπουδάζει σε άλλη πόλη και ειδικές κατηγορίες φοιτητών (για κοινωνικούς λόγους).

Επίσης, για όσους ζητούν μετεγγραφή με βάση την ασθενή οικονομική κατάσταση της οικογένειάς τους, πλέον θα ζητείται η φορολογική τους δήλωση σε βάθος τριετίας, διότι, σύμφωνα με πληροφορίες της «Καθημερινής», έχει παρατηρηθεί υποψήφιοι (και οι γονείς τους) να δηλώνουν χαμηλότερα εισοδήματα, αλλά μετά την αίτηση μετεγγραφής κάνουν διορθωτική δήλωση.

Θα διατηρηθεί ο όρος πως ο αριθμός των από μετεγγραφή φοιτητών δεν θα ξεπερνά το 15% των αρχικών εισακτέων. Στελέχη του υπουργείου υπολογίζουν ότι με τη βαθμολογική βάση θα περιοριστούν οι μετεγγραφές έως 80% σε σχέση με πέρυσι. Για το ακαδημαϊκό έτος 2019-2020 κατεγράφη ρεκόρ μετεγγραφών. Υποβλήθηκαν 14.636 αιτήσεις και πήραν μετεγγραφή 10.030 φοιτητές, χωρίς να υπολογίζονται οι ειδικές κατηγορίες (πάσχοντες, αδελφοί πασχόντων, κατ’ εξαίρεση). Το 2018 υποβλήθηκαν συνολικά 12.056 αρχικές αιτήσεις και πήραν μετεγγραφή συνολικά 8.982 φοιτητές και το 2017 υποβλήθηκαν 14.038 αρχικές αιτήσεις, εκ των οποίων έγιναν συνολικά δεκτές 7.574.

Τα κεντρικά ΑΕΙ

Βεβαίως, το πρόβλημα είναι οξύ στα κεντρικά ΑΕΙ, της Αττικής και της Θεσσαλονίκης, που δέχονται το μεγάλο κύμα μετεγγραφών. Χαρακτηριστικά, φέτος πήραν μετεγγραφή για το Παν. Αθηνών 1.600 φοιτητές, περίπου 100 περισσότεροι σε σχέση με πέρυσι. Στο ΟΠΑ, ο αριθμός των μετεγγραφών φέτος διπλασιάστηκε σε σχέση με πέρυσι. Το ίδρυμα δέχθηκε φέτος από μετεγγραφές 409 φοιτητές, ενώ πέρυσι 200. Το ΕΜΠ πήρε από μετεγγραφές επιπλέον 419 φοιτητές και ο αριθμός των φοιτητών του αυξήθηκε λόγω μετεγγραφών κατά 33%. Στο ΑΠΘ οι μετεγγραφές ήταν 1.870, ενώ πέρυσι 1.680.

Την ίδια στιγμή, το υπουργείο Παιδείας ενισχύει την κατασκευή φοιτητικών εστιών στην περιφέρεια, με ΣΔΙΤ. Ηδη, τα έργα προχωρούν στο Παν. Κρήτης, τις προηγούμενες ημέρες υπεγράφη η απόφαση για 500 νέες κλίνες στο Παν. Θεσσαλίας, ενώ ενδιαφέρον έχει εκδηλώσει και το Δημοκρίτειο Παν. Θράκης.