Κρίση πανικού: 1 στους 4 θα το βιώσει στη ζωή του, τι πρέπει να γνωρίζετε
10 αλήθειες για τις κρίσεις πανικού. Από τον ψυχολόγο Μιχάλη Επταήμερο.
1. Η κρίση πανικού είναι δυσάρεστη, αλλά όχι επικίνδυνη. Ενώ αποτελεί ένα από τα πιο δυσάρεστα συναισθήματα που μπορεί να νιώσετε στην ζωή σας, η κρίση πανικού δεν θα σας προκαλέσει: έμφραγμα, εγκεφαλικό, ασφυξία, πνίξιμο, αλλά και ούτε θα σας οδηγήσει στην ‘τρέλα’ ή στο να χάσετε τον έλεγχο του εαυτού σας.
2. Η κρίση πανικού δεν μπορεί να σας προκαλέσει λιποθυμία. Ενώ υπάρχουν πολλοί παράγοντες που μπορεί να προκαλέσουν λιποθυμία (υψηλή θερμοκρασία σώματος, κόπωση, αφυδάτωση, κακή διατροφή κ.α.), η κρίση πανικού δεν είναι μέσα σε αυτούς. Όταν λιποθυμάτε η πίεση του αίματος ελαττώνεται, ενώ κατά την διάρκεια του πανικού η πίεση σας αυξάνεται.
3. Θυμηθείτε ότι έχετε πάντα τον έλεγχο. Η ορμή σας να αποδράσετε από τα δυσάρεστα αισθήματα του πανικού είναι τόσο ισχυρή που μπορεί να νιώθετε ότι θα κάνετε κάτι τρελό ή εκτός ελέγχου. Μπορεί επίσης να νιώσετε ότι ζαλίζεστε ή ότι πέφτετε. Αξιολογείστε κατά πόσο οι σκέψεις αυτές είναι ρεαλιστικές και αν έχουν συμβεί στο παρελθόν και μετά ηρεμήστε. Το άγχος απλά έρχεται και φεύγει.
4. Μια κρίση πανικού μπορεί να περιλαμβάνει κάποια περίεργα συναισθήματα για κάποιον που δεν έχει βιώσει πανικό (αποπροσωποποίηση, αστάθεια, γρήγορες και κοφτές εισπνοές και μία ισχυρή τάση φυγής). Ωστόσο αυτό δε σημαίνει ότι θα τρελαθείτε ή ότι δεν θα ξανανιώσετε φυσιολογικά.
5. Η κρίση πανικού θα περάσει. Οι περισσότερες κρίσεις πανικού κρατάνε λιγότερο από 3 λεπτά. Ενώ μπορεί να αισθάνεστε ένα γενικότερο άγχος και κόπωση μετά τη κρίση, με την βοήθεια αργών και σταθερών αναπνοών και με σωστή αξιολόγηση των καταστροφολογικών σκέψεων, θα ηρεμήσετε σύντομα. Μπορείτε να ανεχτείτε μία κρίση πανικού χωρίς να χρειαστεί να ‘αποδράσετε’. Σταματήστε να καταστροφολογείτε για αυτά που νιώθετε, καθίστε κάπου ή γείρετε στο τοίχο και επικεντρωθείτε στην ήρεμη και αργή αναπνοή και θα παρατηρήσετε το άγχος σας σταδιακά να ελαττώνεται.
6. Οι κρίσεις πανικού δεν προκαλούν έμφραγμα ή εγκεφαλικό, εκτός κι αν έχετε διαγνωστεί με κάποια νόσο σχετική με την καρδιά ή το κυκλοφορικό σύστημα. Οι άνθρωποι που υποφέρουν από κρίσεις πανικού, έχουν τις ίδιες πιθανότητες να πάθουν κάποιο έμφραγμα ή εγκεφαλικό σε σύγκριση με τους ανθρώπους που δεν παθαίνουν κρίσεις πανικού. Όσο γρήγορα ή δυνατά και να νιώθετε να χτυπάει η καρδιά σας κατά την διάρκεια του πανικού, δεν χρειάζεται να ανησυχείτε αλλά και ούτε να τσεκάρετε τους παλμούς σας ή την πίεση του αίματος.
7. Οι περίεργες αισθήσεις που μπορεί να έχετε κατά την διάρκεια μιας κρίσης πανικού δεν σημαίνει ότι είσαστε τρελοί ή άρρωστοι. Η καλή υγεία δεν σημαίνει τέλεια υγεία. Το σώμα σας μπορεί να παράγει μία πληθώρα περίεργων αισθήσεων, ιδιαίτερα μετά από περιόδους έντονου στρες. Οι ακίνδυνες αισθήσεις ή ενοχλήσεις στο σώμα μπορεί να συμβούν από διάφορους παράγοντες όπως: αλλαγή στην θερμοκρασία, πικάντικα φαγητά, κακή διατροφή, επίδραση καφεΐνης, κόπωση και χρόνιο στρες. Δεν χρειάζεται να επικεντρώνεστε σε κάθε ερέθισμα που εκφράζει το σώμα σας. Τα περισσότερα θα φύγουν πολύ σύντομα πριν καν προλάβετε να τα καταλάβετε ή να τα εξηγήσετε.
8. Πολλές κρίσεις πανικού μπορούν να αποφευχθούν αν σταματήσετε να υπερβάλλετε για την πιθανότητα κρίσης πανικού ή να καταστροφολογείτε σε κάθε σωματικό σύμπτωμα. Μία κρίση πανικού μπορεί να έρθει απλά και μόνο με το να σκέφτεστε με αβεβαιότητα ‘Τι θα γίνει εάν…’, και συγκεντρώνοντας όλη την προσοχή σας στις σωματικές αισθήσεις και μετά παρερμηνεύοντας την κάθε αίσθηση ως ‘σημάδι’ για επερχόμενη κρίση πανικού. Μείνετε στο τώρα και σκεφτείτε κατά πόσο αυτά που σας περνάνε από το μυαλό έχουν ρεαλιστική βάση και είναι πιο πιθανό να συμβούν.
9. Δεν μπορείτε φυσικά να βασίζεστε σε κάποιον φίλο ή συγγενή συνεχώς ότι θα έρχεται μαζί σας προκειμένου να σας βοηθήσει σε μια κρίση πανικού. Αν για παράδειγμα βρίσκεστε μόνοι σας σε κάποιο μέσο μαζικής μεταφοράς, το να αρχίσετε μια συζήτηση με έναν συνεπιβάτη, θα μπορούσε να σας αποσπάσει την προσοχή από το να εστιάζετε στα δικά σας πιθανά σωματικά συμπτώματα.
10. Η διαταραχή πανικού είναι κάτι που διορθώνεται. Μην αφήνετε τα αισθήματα απελπισίας και απαισιοδοξίας να θολώνουν την κρίση σας. Περίπου 1 στους 4 θα βιώσει κάποια στιγμή κρίση πανικού στην ζωή του. Καταπολεμήστε την ορμή σας να αποφύγετε την κατάσταση και μάθετε να σκέφτεστε ρεαλιστικά παραμένοντας ψύχραιμοι.