Ντέιβιντ Μπόουι: Ο άνθρωπος με τα χίλια πρόσωπα

«Εδειχνε τον δρόμο, αναπάντεχα, συναρπαστικά, απορροφούσε αχόρταγα τα κοινωνικά και τα πολιτικά ρεύματα του καιρού και με τη δύναμη της προσωπικότητάς του δοξολογούσε ό,τι φοβόμασταν, έγραφε μουσική και στίχους που σε εκτόξευαν εκεί από όπου ήθελες να φύγεις. Σου έλεγε ότι μπορείς να είσαι εκατό πράγματα ταυτόχρονα, ότι δεν έγινε και τίποτα αν είσαι σε σύγχυση, αν δεν ξέρεις ποιος είσαι και τι θέλεις, αν δεν θέλεις να ριζώνεις, αν είσαι διαφορετικός, αν είσαι αντιφατικός, αν μέσα σου βασιλεύει το χάος, αν αμφιβάλλεις. “Still don’t know what I was waiting for”, τραγουδούσε. “Don’t believe in yourself, don’t deceive with belief” και όχι μόνο, αλλά “κάνε και λάθη, αρκεί να είσαι μόνο εσύ το θύμα τους”».

Το παραπάνω μικρό απόσπασμα είναι από ένα συγκινητικό κείμενο που διάβασα στο μπλογκ eteroklita.blogspot.gr. Το έγραψε η μπλόγκερ Ουρανία Λαμψίδου την ημέρα των γενεθλίων του Μπόουι, την προηγούμενη Παρασκευή 8/1, ημέρα που κυκλοφόρησε το τελευταίο του άλμπουμ, το οποίο χωρίς να έχει τίτλο στο εξώφυλλο όλοι αποκαλούμε «Blackstar», λόγω του ομώνυμου τραγουδιού, αλλά και επειδή για πρώτη φορά σε άλμπουμ του Μπόουι δεν υπάρχει κάποια φωτογραφία του ίδιου στο εξωτερικό, αλλά ένα μαύρο αστέρι· ο τρόπος που επέλεξε να μας αποχαιρετίσει, λένε σήμερα πολλοί…

Χθες, ο Ντέιβιντ Μπόουι έφυγε από τη ζωή, σε ηλικία 69 ετών, ηττημένος στη μάχη με τον καρκίνο. Εμαθε για την ασθένειά του πριν από 18 μήνες, έβλεπε το τέλος να πλησιάζει, οπότε, ναι, είναι πολύ πιθανό να ήθελε να μας κάνει ένα αποχαιρετιστήριο δώρο. Το μούδιασμα που συνόδευσε την είδηση του θανάτου του ήταν σχεδόν ακαριαίο. Από τον Ντέιβιντ Κάμερον μέχρι τη Μαντόνα, όλοι έσπευσαν να δηλώσουν τι σήμαινε γι’ αυτούς ο «Λεπτός Λευκός Δούκας». Ισως περισσότερο ενδιαφέρον έχει να αλιεύσει κανείς δηλώσεις και προσωπικά κείμενα απλών θαυμαστών του απ’ όλο τον κόσμο – ένα σαρωτικό κύμα εξομολογήσεων και θλίψης που κατέκλυσε χθες το Διαδίκτυο, ενδεικτικό της εκτυφλωτικής λάμψης του Μπόουι, που ήταν σχεδόν αδύνατο να μη σε διαπεράσει σαν αστραπή. Ανοιξε νέους δρόμους στη μουσική.

Ο χαρακτηρισμός «χαμαιλέων της ροκ» θα τον συνοδεύει για πάντα, ελάχιστοι καλλιτέχνες αφουγκράστηκαν τόσο καλά τον καιρό τους και έκαναν τομές στην τέχνη τους αποκωδικοποιώντας με μεγάλη ακρίβεια και καθαρότητα την ποπ κουλτούρα. Εξαιρετικός ερμηνευτής, μοναδικός περφόρμερ, ικανότατος ηθοποιός, ευφυής μάνατζερ, βαθύτατα καλλιεργημένος άνθρωπος, αφιέρωνε πολύ χρόνο στο διάβασμα, ενώ παράλληλα οι κεραίες του ήταν πάντα ευαίσθητες και ανοιχτές σε κάθε τι καινούργιο. Ηταν ένας υμνητής της διαφορετικότητας. Ενας αναγεννησιακός άνδρας. Ενας ακατάτακτος καλλιτέχνης, που, αν του αποδώσει κανείς έναν μόνο χαρακτηρισμό ή έναν μόνο τίτλο, σίγουρα θα τον αδικήσει.

Εχουν γραφτεί αμέτρητα βιβλία για τον Ντέιβιντ Μπόουι. Σε ένα απ’ αυτά, ο Αγγλος φιλόσοφος Σάιμον Κρίτσλεϊ επιχειρεί να μιλήσει για την επίδρασή του, προσεγγίζοντας κοινωνικοπολιτικά τη γέννηση του φαινομένου Μπόουι. Πρόκειται για μια εξαιρετική μελέτη. Ισως όμως το πιο κολακευτικό σχόλιο που κάνει στο βιβλίο του για τον Μπόουι είναι και το πιο απλό: «Κανένας άνθρωπος δεν με έχει κάνει ποτέ πιο ευτυχισμένο».

Ο Ντέιβιντ Ρόμπερτ Τζόουνς, όπως ήταν το πραγματικό του όνομα, γεννήθηκε στις 8 Ιανουαρίου 1947 στο Μπρίξτον της Βρετανίας. Το πρώτο του τραγούδι με τίτλο «Lisa Jane» κυκλοφόρησε το 1964. Στα περισσότερα από πενήντα χρόνια πορείας του στη μουσική έγραψε αριστουργήματα: «Ziggy Stardust», «Station To Station», «Low», «Heroes» και πολλά άλλα, πάντρεψε ροκ, γκλαμ ροκ, σόουλ, ηλεκτρονική μουσική, διαμόρφωσε γενιές καλλιτεχνών επηρεάζοντάς τους με το μοναδικό του στυλ, τους πειραματισμούς και τις μεταμορφώσεις του, την απίστευτη ικανότητα που διέθετε να επινοεί ξανά και ξανά τον εαυτό του.

Oταν το 1977 κυκλοφόρησε το άλμπουμ «Heroes», το διαφημιστικό σλόγκαν που το συνόδευε ήταν: «There’s Old Wave. There’s New Wave. And there’s David Bowie…». Yπάρχει το παλιό κύμα, υπάρχει το νέο κύμα και υπάρχει και ο Ντέιβιντ Μπόουι. Πέρα για πέρα αληθινό για έναν άνθρωπο που άλλαξε για πάντα τη μουσική…