Open Book Press, νέο εγχείρημα για τη διάδοση της επιστημονικής γνώσης

Η ταχύτερη και πιο αποτελεσματική διάχυση της ελληνικής επιστημονικής παραγωγής αποτελεί πρωταρχικό στόχο ενός νέου εγχειρήματος με την υπογραφή του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης. Μέσω της υπηρεσίας Open Book Press, πανεπιστήμια, ερευνητικά κέντρα και άλλοι μη κερδοσκοπικοί φορείς αποκτούν τη δυνατότητα να εκδίδουν βιβλία, και ειδικότερα μονογραφίες, σε ηλεκτρονική μορφή, εξοικονομώντας πόρους και διευρύνοντας το κοινό τους. Το σημαντικότερο: Οι νέες εκδόσεις είναι ελεύθερα προσβάσιμες στην πλατφόρμα του ΕΚΤ, στο πνεύμα και της πρόσφατης απόφασης της Ε.Ε. να καταστήσει υποχρεωτική την ανοιχτή πρόσβαση σε όλες τις επιστημονικές δημοσιεύσεις έως το 2020.

«Θέσαμε το ζήτημα της ανοικτής πρόσβασης ως στρατηγικό στόχο το 2007», υπογραμμίζει η διευθύντρια του Κέντρου Τεκμηρίωσης Eύη Σαχίνη.
Με συγχρηματοδότηση από εγχώριους και ευρωπαϊκούς πόρους, το ΕΚΤ δημιούργησε την πλατφόρμα epublishing, αρχικά εστιάζοντας στα ελληνικά επιστημονικά περιοδικά. Σήμερα, περίπου 25 έντυπα, που κάποτε διακινούνταν κυρίως εντός πανεπιστημίων, έχουν αυξήσει τους αναγνώστες τους κατά χιλιάδες. Παράλληλα έχουν εν πολλοίς αποκτήσει διεθνή ταυτότητα, αφού το Κέντρο ανήκει σε ένα διεθνές δίκτυο επιστημονικών φορέων με πολύ μεγαλύτερη επισκεψιμότητα από ένα μεμονωμένο ελληνικό ίδρυμα.

Σε δεύτερο στάδιο αρχίζει η ηλεκτρονική έκδοση μονογραφιών, κυρίως από το πεδίο των ανθρωπιστικών και κοινωνικών επιστημών, όπου η χώρα μας έχει αξιόλογη παραγωγή. Σύντομα θα ακολουθήσουν και οι πρώτες εκδόσεις που σχετίζονται με την ιατρική και τις επιστήμες υγείας. «Η ελληνική επιστημονική κοινότητα σε αυτούς τους χώρους είναι πολυπληθής», τονίζει η κ. Σαχίνη. Οι συγκεκριμένες εκδόσεις περιέχουν δημοσιεύσεις αποτελεσμάτων, κατά συνέπεια είναι κρίσιμο «να κυκλοφορούν άμεσα. Ταυτόχρονα είναι χρήσιμες στην αξιολόγηση των επιστημόνων».

Το ΕΚΤ προσφέρει στους ενδιαφερόμενους φορείς την τεχνογνωσία, την καθοδήγηση και τα εργαλεία για να δημιουργήσουν τους δικούς τους διαδικτυακούς εκδοτικούς οίκους και να αρχίσουν να παράγουν ηλεκτρονικά βιβλία ταχύτατα (ένα ολοκληρωμένο κείμενο μπορεί να εκδοθεί σε μόλις έναν με δύο μήνες) και με μηδενικό κόστος (προς το παρόν, τα έξοδα καλύπτονται από το Κέντρο, ενώ για τη διεύρυνση του εγχειρήματος διερευνώνται οι δυνατότητες διασφάλισης χρηματοδότησης). «Δεν είναι ότι απλώς αναρτάμε ένα βιβλίο σε μία ιστοσελίδα», διευκρινίζει η κ. Σαχίνη. Η πλατφόρμα επιτρέπει την κάλυψη όλων των σταδίων της διαδικασίας παραγωγής και διάδοσης ενός βιβλίου από το μηδέν, από την επιμέλεια έως την ανάγνωση (από υπολογιστή, tablet ή κινητό τηλέφωνο).

Στην πρώτη, πιλοτική φάση του προγράμματος, πέντε φορείς, μεταξύ των οποίων το Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών του ΕΙΕ και το Τμήμα Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Αθηνών, προσφέρουν ισάριθμα, νέα έργα μέσω της πλατφόρμας του Κέντρου (ebooks.epublishing.ekt.gr). Τα σχέδια του ΕΚΤ, όμως, για το μέλλον είναι σαφώς πιο φιλόδοξα. «Ελπίζουμε να εκδίδουμε περίπου 50 βιβλία τον χρόνο», αναφέρει η κ. Σαχίνη, προσθέτοντας ότι η χώρα μας διαθέτει αξιόλογο ανθρώπινο δυναμικό. «Είμαστε αυτάρκεις», υπογραμμίζει. Σταδιακά «δημιουργούμε ένα δίκτυο ανθρώπων, καθιερώνουμε ένα μοντέλο συνεργατικότητας και βγάζουμε την επιστημονική μας παραγωγή προς τα έξω».

via