
Αλέξης Μάρδας: Η αλήθεια για τη λήξη της συνεργασίας του με τους Beatles
Ο Αλέξης Μάρδας ήταν μια χαρισματική, για πολλούς αμφιλεγόμενη, προσωπικότητα. Πολυμήχανος, εφευρέτης, πρωτοπόρος, δυναμικός επιχειρηματίας, αεικίνητος και γοητευτικός, έζησε μια ζωή για την οποία άλλοι θα σκότωναν.
Ήταν απόγευμα Παρασκευής 13 Ιανουαρίου, όταν ο θυρωρός της πολυκατοικίας στο νούμερο 23 της οδού Κανάρη ανησύχησε που δεν είχε δει τελευταία τον Αλέξη Μάρδα και επικοινώνησε με την οικογένειά του. Η πόρτα του διαμερίσματος άνοιξε με κλειδαρά, παρουσία αστυνομικών, για να ακολουθήσει μια μακάβρια αποκάλυψη. Ο 75χρονος Magic Alex, ο άνθρωπος που ο John Lennon σύστηνε ως γκουρού του, δεν ήταν πια στη ζωή.
«Τον έβλεπα τακτικά στην πλατεία Κολωνακίου. Τελευταία φορά πριν από δέκα μέρες. Καθόταν στο καφέ Λυκόβρυση με μια φίλη του. Φιληθήκαμε, είπαμε χρόνια πολλά και ήταν μια χαρά. Καλύτερος από ποτέ. Πού να φανταζόμασταν πως ένας από τους δύο δεν θα ζούσε σήμερα;» δήλωσε η Ματούλα στο φύλλο της Espresso της 16ης Ιανουαρίου.
Όμως, ο Αλέξης Μάρδας δεν ήταν απλά ένας ηλικιωμένος bon vivant του Κολωνακίου, αλλά ένας άνθρωπος με συναρπαστική ζωή, που θα γινόταν blockbuster ταινία.
Μιλώντας για εκείνον στην εκπομπή Όλα και τον Θέμο Αναστασιάδη, ο παλιός του φίλος Νίκος Μαστοράκης δήλωσε: «Ο Αλέξης ήταν πολλά χρόνια φίλος, που δεν έπαψε ποτέ να είναι φίλος, άσχετα με τα διαστήματα που δεν βλεπόμασταν, γιατί εκεί κρίνονται οι φιλίες. Του οφείλω τη γνωριμία μου με τους Beatles, αλλά και τη φιλία μου με τον John Lennon. Ούτε μάνατζερ ούτε γκουρού υπήρξε ποτέ στους Beatles. Mάνατζερ των Beatles μέχρι που πέθανε ήταν ο Brian Epstein και ο μουσικός τους γκουρού ήταν ο Sir George Martin, ο οποίος μισούσε τον Αλέξη θανάσιμα. Ο Αλέξης χρησιμοποίησε το όνομα «Magic Alex» όταν γνώρισε τον John Lennon. Τον γνώρισε πηγαίνοντας ως ηλεκτρολόγος στο σπίτι του για να επισκευάσει την κεραία της τηλεόρασης. Τότε έπεισε τον John πως είναι ένας εφευρέτης, αδικημένος από τη ζωή. Από εκεί και πέρα έγιναν φίλοι. Ο Lennon, που έπαιρνε τότε συστηματικά LSD, θεώρησε πως ο Αλέξης είναι η πεμπτουσία των εφευρετών όλης της γης. Τον πήρε και πήγε να τον γνωρίσει στους υπόλοιπους Beatles, λέγοντας πως «Αυτός είναι ο Μagic Alex και είναι ο γκουρού μου». Ο George Harrison έγραψε κάποια στιγμή πως «Όταν μου σύστησε αυτό το μικρό και μου είπε ότι είναι ο γκουρού του, εγώ σκέφτηκα ότι σε άνθρωπο μεθυσμένο, τρελό ή υπό την επήρεια LSD δεν λες “όχι”».
Έτσι, ο Αλέξης μπήκε στον κύκλο των Beatles. Μερικοί τον βρήκαν αντιπαθητικό. Οι γυναίκες τον βρήκαν γοητευτικό. Παντρεύτηκε τη Φρόσω Δοξιάδη (κόρη του διάσημου αρχιτέκτονα Κωνσταντίνου Δοξιάδη) και μπήκε στην καλή κοινωνία του Λονδίνου. Ο Αλέξης Μάρδας ήταν ο εφευρέτης που μαζί με τους Beatles έφτιαξε την Apple Electronics (σ.σ. H Apple Corps ήταν ο όμιλος που δημιούργησαν οι Beatles, με δισκογραφική εταιρεία, εκδοτικό οίκο, εταιρεία παραγωγής ταινιών, λιανική πώληση), όπου ο Μάρδας έκανε πραγματικότητα το τεχνολογικό του όραμα, για να υλοποιήσει τις εξής εφευρέσεις: Υποσχέθηκε πως θα τους έφτιαχνε τεχνητό ήλιο, ο οποίος θα έλαμπε 24 ώρες το 24ωρο. Επίσης, θα έφτιαχνε μια βαφή αυτοκινήτου με την οποία θα μπορούσε ο οδηγός να αλλάζει το χρώμα στο αυτοκίνητο ανάλογα με τη διάθεσή του. Αλλά και πως θα έφτιαχνε μια ακτίνα που θα έκανε τα σπίτια τους αόρατα. Εκεί, όμως, που άγγιξε την ευαίσθητη χορδή τους είναι με το ότι θα τους έφτιαχνε ένα στούντιο με 72κάναλο μαγνητόφωνο. Εκείνη την εποχή, οι ηχογραφήσεις γίνονταν σε δύο τετρακάναλα μαγνητόφωνα.
Οι Beatles τότε περίμεναν με αγωνία να κάνουν το δίσκο Ticket to Ride και άλλες δουλειές, προοδευτικές και προχωρημένες, που χρειάζονταν τέτοια τεχνικά μέσα. Όταν λοιπόν τελείωσε το στούντιο, ανακάλυψαν πως δεν είχε ηχομόνωση, ούτε ενδοεπικοινωνία. Αντί για κονσόλα μείξης 72 καναλιών, είχε έναν παλμογράφο και μερικά άλλα συμπράγκαλα που έμοιαζαν με το ταμπλό του βομβαρδιστικού Β12. Αυτό το μηχάνημα πουλήθηκε σε παλιατζίδικο στο Λονδίνο για 5 λίρες».
Η μία εκδοχή θέλει να γνώρισε τον Lennon όταν πήγε να του επισκευάσει την τηλεόραση. Μια άλλη εκδοχή για τη γνωριμία του με τους Beatles θέλει να τους σύστησε ο John Dumbar, που είχε διασυνδέσεις με την γκαλερί Indica, όπου ο Μάρδας είχε εκθέσει μερικές από τις «εφευρέσεις» του και έτσι εξηγούνται και οι φωτογραφίες του Lennοn με το Nothing Box (δημιούργημα του Μάρδα) πολύ πριν τη συνεργασία τους. Ο Μάρδας είχε ήδη κατασκευάσει τεχνικό υλικό για τουρ των Rolling Stones μέσα από τη γνωριμία του με τον Brian Jones.
Πώς έληξε η συνεργασία με τους Beatles
Ο ίδιος ο Μάρδας γνωρίζοντας πως αυτά που είχαν ειπωθεί για τη λήξη της συνεργασίας του με τα Σκαθάρια είχαν να κάνει με την κατασκευή ενός μη λειτουργικού και χαμηλής ποιότητας στούντιο ηχογραφήσεων, σε επιστολή του το 2010 είχε ξεκαθαρίσει πως δεν ίσχυαν και πως κάποιοι προσπάθησαν να αμαυρώσουν τη φήμη του. «Η πρώτη μου δουλειά, ως μέτοχος και διευθυντής της Apple Electronics, ήταν να κατασκευάσω ένα σύστημα φωτισμού, παρεμφερές με αυτό που είχα κατασκευάσει για ένα τουρ των Rolling Stones. H εταιρεία είχε αγοράσει μια έκταση στο Boston Place, για να κατασκευάζεται εκεί ηλεκτρονικός εξοπλισμός. Παράλληλα μου παραχωρήθηκε ένα μεγάλο γραφείο στα κεντρικά της Apple Corps στη Savile Row. Η ιδέα πίσω από το εργαστήριο στο Boston Place ήταν εκεί να γίνεται έρευνα. Εφηύρα ένα μεγάλο αριθμό ηλεκτρονικών συσκευών, καμία από τις οποίες δεν είχε να κάνει με τις μουσικές ανάγκες των Beatles. Καμία από αυτές δεν τις είχε σκεφτεί κάποιος άλλος εκείνη την εποχή, παρόλο που οι περισσότερες χρησιμοποιούνται ευρέως σήμερα. (…) Η έρευνά μου διακόπηκε απότομα, όταν το Μάιο του 1968 ο John Lennon μου είπε να ασχοληθώ με την κατασκευή στούντιο ηχογραφήσεων στο ισόγειο του κτιρίου της Savile Row. Μου υποσχέθηκε πως όταν θα ολοκληρωνόταν θα επέστρεφα στην έρευνά μου».
Το καλοκαίρι του 1969, όπως αναφέρει στην ίδια επιστολή, έλειψε δύο μήνες για διακοπές στην Ελλάδα και όταν επέστρεψε, βρήκε το εργαστήριο στο Boston Place σφραγισμένο. Πηγαίνοντας στα κεντρικά στη Savile Row, έμαθε πως ο Alain Klein (ανέλαβε το 1969 οικονομικός εκπρόσωπος του Lennon και προσωρινός μάνατζερ των Beatles, καθώς ο Εpstein είχε πεθάνει) είχε απολύσει όλο το προσωπικό της Apple, όπως και τον ίδιο.
«Αναζήτησα τον John Lennon, που δεν ήταν εκεί, κι έτσι του τηλεφώνησα. Του είπα πως από το εργαστήρι έλειπε ο εξοπλισμός και απολύθηκα και μου απάντησε “Μαλακίες. Δεν μπορείς να απολυθείς, δεν είσαι υπάλληλος, είσαι συνέταιρος”. Το εργαστήρι καταστράφηκε, είχαν απομακρύνει τον εξοπλισμό. Τότε ο John ζήτησε από τον Alain Klein να μου τηλεφωνήσει. Μου είπε πως η δουλειά του ήταν να κάνει εκκαθάριση στην Apple Corporation. Του είπα πως δεν θέλω να έχω καμία σχέση με αυτό και έφυγα οριστικά από την Apple. Ο ισχυρισμός πως έκανα ένα στούντιο “μη λειτουργικό και χαμηλής ποιότητας” δεν έχει καμία σχέση με την πραγματικότητα, καθώς δεν έφτασα ποτέ στο να δημιουργήσω ένα στούντιο στη Savile Row, είχα απλά κάνει ένα mockup στο Boston Place, που όταν θα ολοκληρωνόταν θα μεταφερόταν στις άλλες εγκαταστάσεις. Αλλά αυτό καταστράφηκε και ο εξοπλισμός του αφαιρέθηκε. Το τι συνέβη όταν πια έφυγα δεν με αφορά».
Όσο για τις περίφημες εφευρέσεις του, ο Μάρδας στην ίδια επιστολή ξεκαθάρισε πως ποτέ δεν εφηύρε ή του ζητήθηκε να εφεύρει X–ray κάμερα που βλέπει μέσα από τοίχους, μπογιά που βάφει αντικείμενα και τα κάνει αόρατα και τεχνητό ήλιο που θα τοποθετούταν στην Baker Street και θα φώτιζε τον ουρανό στο γκαλά για τα εγκαίνια της μπουτίκ με ρούχα των Beatle Apple Boutique στις 4 Δεκεμβρίου του 1967.
Περισσότερα νέα και πλούσιο ρεπορτάζ στο People που κυκλοφορεί αυτό το Σάββατο μαζί με το Πρώτο Θέμα.