Ηλίας Μαμαλάκης: “Έχει καταλαγιάσει. Ο Ηλίας έχει ξαναμπεί στη ζωή…”

 
Διαβάστε την καταπληκτική συνέντευξη του Ηλία Μαμαλάκη στην Αλεξάνδρα Τσόλκα και το περιοδικό Down Town!

 
Διαβάστε την καταπληκτική συνέντευξη του Ηλία Μαμαλάκη στην Αλεξάνδρα Τσόλκα και το περιοδικό Down Town!

 
Διαβάστε την καταπληκτική συνέντευξη του Ηλία Μαμαλάκη στην Αλεξάνδρα Τσόλκα και το περιοδικό Down Town!

Γευσιγνώστης και κυρίως μάγειρας, όπως λέει, μυθιστοριογράφος, θεατρικός συγγραφέας, εμπειρικός ιστορικός, τηλεοπτική περσόνα παντός καιρού, εκπομπάρχης, ένας άντρας που πέρσι τέτοια εποχή μας σπάραζε την καρδιά με ένα μανιφέστο της αξίας του μαγειρέματος ως πράξη αγάπης, έχοντας χάσει τοαστέρι της ζωής του, τη Στέλλα του. Ένα χρόνο μετά, είναι και πάλι μέσα στη ζωή και, ναι, είναι καλά.
 Aυθεντική τηλεοπτικά φιγούρα, με καπέλο και μαγκουρίτσα συχνά, να περπατά σε σοκάκια ξασπρισμένα από τον ήλιο αιγαιοπελαγίτικων νησιών ή σε ανηφοριές ορεινών χωριών. Περιπατητής, ερασιτέχνης ιστορικός, λάτρης των συνταγών σε κουζίνες με υφαντά, μπακίρια, φωτογραφίες ανθρώπων, χέρια νοικοκυρών που δημιουργούν από προσφορά. Την ίδια προσφορά που είχε και ο ίδιος ανάγκη στο σπίτι του όταν το άνοιγε για φίλους. Κρύσταλλα, πορσελάνες, κρασιά να αναπνέουν, ζυμαρικά χειροποίητα, χρωματισμένα σε ζωμούς θαλάσσιων πλασμάτων, σαλάτες με αρώματα καλοκαιριού και φύσης, ψωμιά με τριζάτες κόρες, εκλεκτά κρασιά συνοδευτικά σε κάθε γεύση, τυριά σαν αφρός στο στόμα, κρέατα μυρωμένα από δάση και πράσινα λιβάδια. Στο τραπέζι ενός μύστη των γεύσεων και των απόκρυφων συνταγών του, η σύναξη φίλων γίνεται τεκτονία του απόλυτου μυστικού του: της αγάπης. Όλα δημιουργούνται από αυτήν. Είτε είναι το τραπέζι του σε φίλους είτε οι τηλεοπτικές εκπομπές του, μικρά διαμάντια γνώσεων και φαντασίας, όπου το φαγητό αποτελεί το πρόσχημα για την ουσία του ιδίου του ανθρωπίνου σώματος που ζει, υπάρχει, δημιουργεί και πάντα αγαπά. Πέντε χρόνια στο Μega και τώρα στις επαναλήψεις, μια σεζόν στον ΑΝΤ1 με το Top Chef, δύο πολύτιμα ντοκιμαντέρ στην ΕΤ3 για τον Κολοκοτρώνη και τον Κατσαντώνη κι ένας χρόνος μετά την όλο αξιοπρέπεια απώλεια της Στέλλας του. Λοιπόν, οικείε στα ματιά όλων των τηλεθεατών και αγαπημένε μου φίλε, Ηλία Μαμαλάκη, έβλεπα μια επανάληψη εκπομπής σου από τη Σκύρο στο Μega που μιλούσες για ποίηση και μαγειρική.
Είσαι ποιητής των γεύσεων και γευσιγνώστης των λέξεων;
«Είμαι ένας άνθρωπος που του αρέσει πολύ αυτό που κάνει κι έτσι το αντιμετωπίζω, σαν ποίηση. Ήταν το αστείο μας στα γυρίσματα της εκπομπής αυτής στο Μega, που, όπου πήγαινα, όποιον τόπο κι αν επισκεπτόμουν, τον αγαπούσα τόσο, που ήθελα να αγοράσω κι ένα σπίτι. Τελικά ήταν πολύ ακριβά και δεν αγόρασα τίποτα».
Τι είναι αυτό το θεατρικό στο Τρένο στο Ρουφ που έφτιαξες;
Είναι ένα δικό μου κείμενο για παιδιά σε σκηνοθεσία της Τατιάνας Λύγαρη, την οποία γνωρίζω χρόνια και έχουμε κάνει συνεργασίες. Από τον τίτλο και μόνο, Το Διαστημοτρένο του κ. Ιγνάτιου Ροδόλφου Λος Χούπα Ντλούπα, καταλαβαίνεις. Είναι ένα τρένο που ταξιδεύει στο χρόνο, στο διάστημα και στον τόπο και συναντάμε μεγάλες προσωπικότητες που τις συστήνει στα παιδιά για να τους διδάξει τις σκέψεις και την ποιότητα της διαφορετικότητάς τους. Προσωπικότητες όπως ο Ηρακλής, η Αικατερίνη των Μεδίκων, η Κλεοπάτρα ή ο Πυθαγόρας.
Λογοτεχνία, μαγειρική, λίγη υποκριτική –γιατί έχεις παίξει και σε σίριαλ–, θέατρο, γνώστης της ελληνικής ιστορίας. Είναι πολύπλοκος ο κύριος Ηλίας Μαμαλάκης; Και σε τι θέλει να αφοσιωθεί στο μέλλον;
Ούτε εγώ τον γνωρίζω καλά, περιμένω το επόμενο ατόπημά του. Όσο για το τι θα κάνω στο μέλλον, νομίζω πως σε έναν εύθετο χρόνο από σήμερα θα αφοσιωθώ σε εθελοντικές δουλειές με ανθρώπους που έχουν πρόβλημα. Το κάνω ήδη, αλλά δεν θέλω να το συζητήσω. Δεν πρέπει να το πουλάμε αυτό. Το κάνει ο καθένας για τον εαυτό του όταν και όποτε το θέλει.
Φέτος είχες την τηλεοπτική εμπειρία του Top Chef, που δεν πήγε καλά σε τηλεθέαση σε σχέση με το αντίστοιχο show του Mega, Master Chef. Γιατί πιστεύεις;
Ήταν λίγο «βαριά» εκπομπή. Είχε ένα σκριν που απευθυνόταν σε λαούς με διαφορετικές νοοτροπίες, οπλισμένους με κουράγιο για απανωτές συνταγές. Στη Γαλλία το πρόγραμμα ήταν τρίωρο. Ο Έλληνας δεν αντέχει. Προσωπικά υπήρξε μία από τις ωραιότερες τηλεοπτικές και μαγειρικές εμπειρίες μου. Ανακαλύψαμε Ελληνόπουλα, πολύ μπροστά από μας, να δίνουν μεγάλη ελπίδα ανάκαμψης ή καλύτερα στερέωσης της ελληνικής γαστρονομίας. Οι επτά-οκτώ τελευταίοι που έμειναν στο πρόγραμμα ήταν σπουδαίοι μάγειροι. Αλλά άλλο η εμπειρία μας και άλλο η τηλεθέαση. Ανάμεσα στα δύο υπάρχει μεγάλη διαφορά.
Έχεις εκφραστεί πολύ θετικά για τη Νάντια Μπουλέ που παρουσίαζε το Top Chef. Πιστεύεις πως, στην τωρινή της προσπάθεια, στο Elatte, η αυστηρή κριτική που της γίνεται είναι άδικη;
Όχι. Η κριτική κάνει τη δουλειά της. Αλλά πιστεύω πως η Νάντια είναι εξαιρετικό κορίτσι, με χαρακτήρα, πολύ μορφωμένο, με ήθος, τρόπους και καλοαναθρεμμένο, αλλά δεν αρκούν πάντα αυτά για την τηλεοπτική επιτυχία. Χρειάζεται μια τηλεοπτικά δομημένη προσωπικότητα και ίσως μια έκρηξη. Έχει, όμως, μεγάλη ποιότητα αυτό το κορίτσι.
Οι εκπομπές σου είναι πολυβραβευμένες και έκαναν το όνομά σου για το κοινό συνώνυμο της απόλυτης γεύσης – πώς λέγαμε Colgate για όλες τις οδοντόκρεμες;
Κι εγώ; Αντιπροσωπεύω οδοντόκρεμες;
Τη γεύση αντιπροσωπεύεις. Πώς λέμε «Σιγά την Κάλλας!» για τις τραγουδίστριες, έτσι λέμε και «Σταμάτα να κάνεις τον Μαμαλάκη» ή «Δεν είναι και ο Μαμαλάκης»…
Αυτό έγινε σιγά σιγά και χωρίς να το επιδιώξει κανείς. Το αισθάνομαι κι εγώ από τον κόσμο και δεν υπερηφανεύομαι μόνος μου. Αντιλαμβάνομαι την επιβράβευση του κόσμου και χαίρομαι.
Παρ’ όλα αυτά, η τηλεόραση σου αρέσει;
Πάρα πολύ μ’ αρέσει η τηλεόραση. Μου λείπει κιόλας. Είναι μια συλλογική δουλειά, που το αποτέλεσμα δεν το καταλαβαίνεις την ώρα της δημιουργίας σου αλλά στο τέλος που θα αποκαλυφθεί –ή μια μαγική εικόνα πολύ υψηλού επιπέδου ή μια σούπα.
Γιατί έχω την εντύπωση πως τον τελευταίο καιρό έχεις γίνει περισσότερο αυστηρός, πιο κλειστός;
Όχι. Λάθος. Κρίνεις και συγκρίνεις μέσα από δύο διαφορετικές εκπομπές. Η εκπομπή στο Μega ήταν μια γλυκιά εκπομπή. Δεν μπορείς να είσαι σκληρός με τη νοικοκυρά, που έχει αφοσιωθεί στην κουζίνα και έχει κάνει τον κύκλο της εκεί. Μπορείς μαζί της να είσαι τρυφερός μόνο. Όμως, με τα παιδιά που διαγωνίζονται για μια καριέρα πρέπει να είσαι αμείλικτος ώστε να μπορούν να αντέξουν στην πίεση, στην πολύωρη εργασία, να μπορέσουν να αναπτύξουν τη δημιουργικότητά τους, να παλεύουν πάντα για το καλύτερο. Ξέρω πως το Top Chef στοίχισε στο image μου. Δεχόμουν πολλά τηλεφωνήματα απ’ όλη την Ελλάδα που μου έλεγαν να μην είμαι σκληρός με τα παιδιά. Προσπάθησα να εξηγήσω. Δεν είμαι το αγγελάκι απ’ τον παράδεισο που θα ξαναγυρίσει εκεί. Αρπαχτή στην κουζίνα δεν γίνεται και το κατάλαβαν και τα παιδιά από μόνα τους. Ο πρώτος και ο δεύτερος του Top Chef, ο Μιχάλης και ο Αθηναγόρας, στέκονται σε διεθνές επίπεδο. Μέγας τεχνίτης ο πρώτος και ο άλλος δημιουργικότατος. Και οι δύο μαζί κάνουν το θαύμα.
Ξέρω ότι έχεις αγωνιστεί πολύ στη ζωή…
Πάρα πολύ, όμως. Πέρασα δύσκολα.
Όμως, όταν ήρθε η αναγνώριση, μπόρεσες να την απολαύσεις;
Όχι. Ήμουν πολύ μεγάλος. Ένιωσα πως στερήθηκα πολλά πράγματα: τους φίλους, το σπίτι μου, τις παρέες μου, τα γούστα μου. Το μόνο που κατόρθωσα ήταν να τα ξαναβρώ μετά. Και χάρηκα.
Τι κάνεις τις μέρες σου χωρίς τηλεοπτικά γυρίσματα; Σε τι επικεντρώνεσαι;
Έχω το γραφείο μου, που δουλεύει κανονικά όπως όλα τα γραφεία αυτού του κόσμου. Έχω το περιοδικό μου, το Olive, με εξαίρετους συνεργάτες, είμαι σύμβουλος στη βιομηχανία τροφίμων, γράφω βιβλία και… φτιάχνω προτάσεις για την τηλεόραση! Αφού σου είπα ότι μου αρέσει η τηλεόραση! Έγραψα το θεατρικό έργο για τα παιδιά και ολοκλήρωσα έξι βιβλία, πάλι για παιδιά, ενώ ολοκληρώνεται μια σκέψη με έναν καθηγητή του ΑΠΘ για να ετοιμάσουμε ένα βιβλίο για την υγεία μέσω τροφής. Κινούμαι πολύ. Χωρίς οικονομικό αντίκρισμα πια. Θα χάσουμε και τη σειρά μας εξαιτίας της έλλειψης χρημάτων; Γιατί;
Μου κάνει πάντα εντύπωση που έχεις τόσο καλή επικοινωνία με τα παιδιά. Γιατί, λες;
Διότι ήθελα πολλά παιδιά –και δεν το έκρυβα– και δεν έκανα κανένα. Μου έλειψαν… Έκανα πάρα πολλά βαφτιστήρια, όμως, που τα αγαπώ όλα. Είμαι, αν θες, μια φιγούρα οικεία για τα παιδιά, σαν θείος, σαν συγγενής, σαν προστάτης, σαν μάγειράς τους. Η ανταπόκρισή τους μου δίνει μεγάλη χαρά.
Μίλησες πριν για την έλλειψη χρημάτων. Ξέρω πως είχες να διαχειριστείς την προσωπική σου απώλεια φέτος, αλλά αισθάνθηκες την απελπισία των Ελλήνων, την κατάθλιψή τους από την οικονομική κρίση; Σε άγγιξε καθόλου;
Εγώ είμαι ψύχραιμος. Ένας φίλος μου, πολύ σοφός άνθρωπος, μου λέει όποτε συναντιόμαστε: «Ηλία, ευτυχώς που γεράσαμε νωρίς». Δεν έχω κανένα λόγο να στενοχωριέμαι. Έχω κάνει γυμναστική στη ζωή και προς τα πάνω και προς τα κάτω. Πολλή. Κάνω υπομονή και ελπίζω σε μια καλύτερη κατάσταση, αλλά, ξέρεις, δεν είμαι εγώ το δείγμα. Το δείγμα είναι ο 40άρης και ο 50άρης που έχουν οικογένεια, που είχαν ένα επίπεδο ζωής, που έχουν χρέη και υποχρεώσεις και που τους έδιωξαν από τη δουλειά, με μια αποζημίωση λίγων μηνών και πρέπει να τα βγάλουν πέρα αντιμετωπίζοντας το χειρότερο πράγμα της κρίσης, την ανεργία.
Η φτώχεια αλλάζει τον τρόπο που τρώμε; Εννοώ πως το φαγητό για μας είναι διασκέδαση, είναι οικογένεια, είναι συγγενείς και φίλοι γύρω από κυριακάτικα τραπέζια, είναι το ταβερνάκι της γειτονιάς με την παρέα. Όλα αυτά αλλάζουν;
Δύσκολη κουβέντα αυτή. Υπάρχει φτώχεια που έχει βγάλει τα καλύτερα πιάτα του κόσμου από το τίποτα. Όπως η πίτσα. Η πίτσα έγινε ως το φαγητό του πάμφτωχου. Η φτώχεια, όμως, που δεν έχεις να φας τίποτα είναι τραγικό πράγμα. Σ’ αυτό δεν λέμε τίποτα. Όσον αφορά την κουλτούρα του φαγητού στη νότια Ευρώπη, έχουμε μία από τις πιο διάσημες δημιουργίες, την «cucina povera», κουζίνα της φτώχειας, που αφορά και στη δική μας και στην Κρήτη και στην Ιταλία και στην Ισπανία και χαρακτηρίζεται από μια οικονομία για τα υλικά μοναδική.
Έγραψες πέρσι, τέτοια εποχή νομίζω, ένα σπαρακτικό κομμάτι για το μαγείρεμα ως πράξη αγάπης, ως έκφραση νοιαξίματος, έρωτα. Θέλω να μου πεις ότι τώρα εκείνος ο σοβαρός, ο τόσο αξιοπρεπής σου σπαραγμός έχει καταλαγιάσει και σε παρακαλώ γι’ αυτό…
Έχει καταλαγιάσει. Σ’ ευχαριστώ. Σ’ ευχαριστώ πολύ. Ο Ηλίας έχει ξαναμπεί στη ζωή.