Οι Ολυμπιακοί Αγώνες της Μόσχας (1980)

19/07/2012

Ήταν οι 19οι αγώνες της σύγχρονης ολυμπιακής ιστορίας και οι πρώτοι που διεξήχθησαν σε κομμουνιστική χώρα. Ήταν, επίσης, οι πρώτοι αγώνες, που επλήγησαν σε τέτοια έκταση από την πολιτική.

Η Σοβιετική Ένωση του Λεονίντ Μπρέζνιεφ είχε επενδύσει πολλά στους αγώνες για να προβάλλει τα επιτεύγματα του κομμουνιστικού στρατοπέδου. Όμως, οι Δυτικές χώρες, με προεξάρχουσες τις ΗΠΑ, είχαν διαφορετική γνώμη. Στις 21 Μαρτίου 1980 ο αμερικανός πρόεδρος Τζίμι Κάρτερ ανακοίνωσε ότι η χώρα του θα μποϊκοτάρει του Αγώνες, σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την εισβολή των Σοβιετικών στο Αφγανιστάν.

Στο μποϊκοτάζ πήραν μέρος 65 χώρες, όχι όμως και η Ελλάδα, που με απόφαση της κυβέρνησης Ράλλη δεν ευθυγραμμίστηκε με τους συμμάχους της και αποφάσισε να στείλει τους αθλητές της στη Μόσχα. Ενδιάμεση στάση τήρησαν μεγάλες Δυτικές χώρες, όπως η Γαλλία, η Μεγάλη Βρετανία και η Αυστραλία, οι οποίες δεν πήραν επισήμως μέρος στους Αγώνες, αλλά επέτρεψαν στους αθλητές τους να συμμετάσχουν μεμονωμένα.

Οι ΗΠΑ τήρησαν άκαμπτη στάση και δεν άφησαν ούτε αυτό το περιθώριο στους αθλητές τους. Ο αμερικανός πρόεδρος Τζίμι Κάρτερ τους απείλησε με αφαίρεση διαβατηρίου, εάν ελάμβαναν μέρος στους αγώνες. Οι σοβιετικοί και οι σύμμαχοί τους θα ανταποδώσουν τέσσερα χρόνια αργότερα, μποϊκοτάροντας με τη σειρά τους, τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Λος Άντζελες.

Έτσι, το βράδυ της 19ης Ιουλίου 1980, στην τελετή έναρξης στο στάδιο Λένιν της Μόσχας (σήμερα Λουζνίκι) παρατάχθηκαν μόλις 80 χώρες, οι λιγότερες από τους Ολυμπιακούς του 1956. Την παράσταση έκλεψε η μασκότ των αγώνων, το αρκουδάκι Μίσα, που …δάκρυσε στην τελετή λήξης. Παραμένει ακόμη και σήμερα η πιο επιτυχημένη μασκότ στην ιστορία των Ολυμπιακών Αγώνων. Ήταν δημιουργία του σχεδιαστή παιδικών βιβλίων Βίκτωρ Τσιζίκωφ. Η ελληνική αποστολή με 42 αθλητές, παρήλασε, όπως πάντα πρώτη, με σημαιοφόρο τον ιστιοπλόο Τάσο Μπουντούρη.

Το επίκεντρο των Ολυμπιακών Αγώνων ήταν η πρωτεύουσα της Σοβιετικής Ένωσης, Μόσχα, η οποία είχε κερδίσει το χρίσμα στις 23 Οκτωβρίου 1974 από το Λος Άντζελες. Τα ναυταθλητικά αγωνίσματα έγιναν στο Ταλίν (σήμερα ανήκει στην Εσθονία), ενώ αγώνες των ομαδικών αθλημάτων έγιναν στο Λένινγκραντ (σημερινή Αγία Πετρούπολη), Κίεβο (σημερινή πρωτεύουσα της Ουκρανίας) και Μινσκ (σημερινή πρωτεύουσα της Λευκορωσίας).

Σούπερ-σταρ των αγώνων αναδείχθηκε ο σοβιετικός γυμναστής Αλεξάντρ Ντιτιάτιν με οκτώ μετάλλια (3-4-1). Ξεχώρισαν ο σοβιετικός κολυμβητής Βλαντιμίρ Σαλνίκοφ με τρία χρυσά και ο αιθίοπας δρομέας Μίρουτς Γίφτερ με δύο χρυσά στα 5 και 10 χιλιόμετρα. Ο σοβιετικός άλτης Βίκτορ Σανέγιεφ κατέκτησε το τέταρτο συνεχόμενο μετάλλιο σε Ολυμπιακούς Αγώνες στο άλμα τριπλούν και ο περίφημος κουβανός πυγμάχος Τεόφιλο Στίβενσον το τρίτο συνεχόμενο χρυσό.

Η Ελλάδα με 3 μετάλλια (ένα χρυσό και δύο χάλκινα) είχε την καλύτερη παρουσία από τους Ολυμπιακούς του 1912. Χρυσό στα 62 κιλά της ελληνορωμαϊκής πάλης κατέκτησε ο Στέλιος Μηγιάκης και χάλκινα ο Γιώργος Χατζηωαννίδης στα 63 κιλά της ελευθέρας πάλης και ο ιστιοπλόος Τάσος Μπουντούρης στα Σόλινγκ (πλήρωμα ο Τάσος Γαβρίλης και ο Άρης Ρεπανάκης).
Οι Αγώνες σε Αριθμούς

Συμμετείχαν 80 χώρες, με 5179 αθλητές (4.064 άνδρες και 1.115 γυναίκες).
Διεξήχθησαν 203 αγωνίσματα σε 21 αθλήματα
Σημειώθηκαν 36 παγκόσμια, 39 ευρωπαϊκά και 74 Ολυμπιακά ρεκόρ.
8 χώρες συμμετείχαν για πρώτη φορά σε Ολυμπιακούς Αγώνες: Κύπρος, Αγκόλα, Βιετνάμ, Μποτσουάνα, Λάος, Νικαράγουα, Σεϊχέλες και Μοζαμβίκη.
Η Σοβιετική Ένωση ξόδεψε για τους αγώνες 862,7 δισεκατομμύρια ρούβλια και οι εισπράξεις της ανήλθαν σε 744,8 δισεκατομμύρια ρούβλια.
Κόπηκαν 5.268.163 εισιτήρια, 2.000.000 περισσότερα από τους προηγούμενους Ολυμπιακούς του Μόντρεαλ (1976).
Αθλητές από 36 χώρες κέρδισαν τα μετάλλια και από 25 τα χρυσά.
Τα περισσότερα μετάλλια κέρδισε ο σοβιετικός γυμναστής Αλεξάντρ Ντιτιάτιν: 8 (3-4-1).
Η Ελλάδα κέρδισε 3 μετάλλια (1-0-2), τα περισσότερα από το 1912.
Τα περισσότερα μετάλλια κατέκτησε η Σοβιετική Ένωση, συνολικά 195 (80-69-46).
Ακολούθησε με 136 (47-37-42) η Ανατολική Γερμανία.
Έγιναν 9.292 έλεγχοι ντόπινγκ, όλοι αρνητικοί.