Τι είναι αυτό που καθηλώνει τις γυναίκες στις τούρκικες σειρές;

Αυτό που παραμένει ανεξερεύνητο είναι πώς αυτά καταφέρνουν να διεισδύουν στην κοινωνική και θρησκευτική πραγματικότητα των μουσουλμάνων γυναικών, ιδίως του αραβικού κόσμου, και να αλλάζουν τον τρόπο με το οποίο βλέπουν οι ίδιες τον εαυτό τους, υποστηρίζοντας τη συζήτηση για τα γυναικεία δικαιώματα, σε χώρες που κάτι τέτοιο φαντάζει εξωπραγματικό.

Είναι το θέμα που διερευνά το ντοκιμαντέρ “Κισμέτ” της δημοσιογράφου – σκηνοθέτιδας Νίνας Μαρίας Πασχαλίδου και διαγωνίζεται στο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ του Άμστερνταμ (IDFA) από τις 20 Νοεμβρίου έως την 1η Δεκεμβρίου.

Το “Κισμέτ” γυρίστηκε στην Τουρκία, την Αίγυπτο, τα Αραβικά Εμιράτα, τη Βουλγαρία και την Ελλάδα. Βρέθηκε στα παρασκήνια γυρισμάτων δημοφιλών τουρκικών σειρών, συζήτησε με διάσημους πρωταγωνιστές για το φαινόμενο, αλλά και στα σπίτια απλών ανθρώπων προκειμένου να κουβεντιάσει με τις τηλεθεάτριες για την ταύτισή τους με τις ηρωίδες και την ελπίδα που αυτές τους δίνουν για χειραφέτηση.

Στο Κάιρο, για παράδειγμα, ακτιβίστρια, που είχε πέσει θύμα σεξουαλικής κακοποίησης, καταθέτει στον φακό της Νίνας Μαρίας Πασχαλίδου “πώς το σίριαλ ‘Φατμαγκιούλ’ σπάει τα ταμπού και επηρεάζει τις γυναίκες να μιλήσουν ανοιχτά για τον βιασμό. Μια άλλη γυναίκα από τα Αραβικά Εμιράτα ομολογεί ότι μετά το συγκεκριμένο σίριαλ, αποφάσισε να χωρίσει τον σύζυγό της με τον οποίο την είχαν εξαναγκάσει να παντρευτεί όταν ήταν ανήλικη” .

“Στην Αίγυπτο, οι γυναίκες τις παρακολουθούν ξεχωριστά από τους άνδρες. Αυτές οι σειρές μιλάνε ανοιχτά και με τον πιο εύκολο τρόπο στις μουσουλμάνες για θέματα γάμου, διαζυγίου, προσωπικών σχέσεων, έρωτα” παρατηρεί η Νίνα Μαρία Πασχαλίδου και προσθέτει: “Εξάγονται σε περισσότερες από 80 χώρες και τώρα, μετά τον “Σουλεϊμάν” σε ακόμα περισσότερες. Γεγονός είναι ότι η καινούργια τους δυνατή βιομηχανία, η τηλεοπτική, έχει βοηθήσει ακόμα και τον ανεξάρτητο τουρκικό κινηματογράφο, καθώς πρόκειται για πολύ γνωστούς ηθοποιούς, που παίζουν και στη μεγάλη οθόνη”.

Στην Ελλάδα, τη δεκαετία του ΄60, τα σινεμά των προσφυγικών συνοικιών γέμιζαν από Μικρασιάτες που έσπευδαν να δουν στη μεγάλη οθόνη τη Χούλια Κότσιγιτ και τον Εντίζ Χουν, το τουρκικό πρωταγωνιστικό ζεύγος που είχε πολλά κοινά με την Αλίκη Βουγιουκλάκη και τον Δημήτρη Παπαμιχαήλ. Από τότε έχουν περάσει 40 χρόνια.

Τι είναι αυτό που τραβάει σήμερα τις Ελληνίδες στα τουρκικά σίριαλ; 

“Είναι λίγο και θέμα μόδας, αλλά κυρίως ότι έσπασε ένα ταμπού εθνικό” εκτιμά η σκηνοθέτις και διευκρινίζει για το “Κισμέτ”: “Στην ταινία επικεντρωνόμαστε σε ένα ζευγάρι Τουρκάλας παντρεμένης με Έλληνα, ο οποίος μαθαίνει τουρκικά από τα σίριαλ, ενώ μια Ελληνίδα μικρασιαστικής καταγωγής, επηρεάζεται από το σίριαλ ‘Σουλεϊμάν'”.

Το “Κισμέτ” είναι συμπαραγωγή της Forest Troop και της εταιρείας Anemon σε συνεργασία με το Arte, την ΕΡΤ, το Al Jazeera και άλλα κανάλια. Είναι η δεύτερη ταινία της Νίνας Μαρίας Πασχαλίδου, που συμμετέχει στο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ του Άμστερνταμ. Η προηγούμενη ήταν το “Prism: Krisis Greece 2011”, που συνυπέγραψε με τον Νίκο Κατσαούνη.