Μπίρα Φιξ: Μια ιστορία παράλληλη με την ιστορία της Ελλάδας

α ξεκινούν το 1850, όταν ο 18χρονος Βαυαρός Karl Johann Fuchs (Κάρολος Ιωάννου Φουξ –Φιξ τον κάναμε στην Ελλάδα για λόγους ακουστικής αισθητικής) έρχεται από το Μόναχο στην Ελλάδα για να βρει τον πατέρα του, Georg Johann. Είναι η εποχή, που η χώρα προσπαθεί να συγκροτηθεί μετά την απελευθέρωση από τους Τούρκους. Ο νεαρός κατευθύνεται προς το πατρικό του στη Μαγκουφάνα (σημερινή Πεύκη), όταν ακούει δύο πιστολιές και βλέπει ληστές να τρέπονται σε φυγή κι ένα σώμα να κείτεται στον δρόμο. Αιώνες περνούν έως ότου πλησιάσει και δει το άψυχο σώμα του πατέρα του.

Λίγα χρόνια νωρίτερα, ο Johann Georg Fucks (Ιωάννης Γεωργίου Φουξ), ενσωματωμένος στη βαυαρική βασιλική αυλή της Ελλάδας, σχεδόν μεγαλωμένος με το αγαπημένο ποτό των ομοεθνών του, έχει ξεκινήσει δειλά δειλά τη δική του μικροεπιχείρηση στην παρθένα αγορά μιας χώρας που ο πληθυσμός της -Ρωμιοί και Τούρκοι- φτάνει δεν φτάνει το ένα εκατομμύριο ανθρώπους. Δημιουργεί μια μικρή, νοικοκυρεμένη ζυθοποιία στη Μαγκουφάνα και αυτή φιλοδοξεί να κληροδοτήσει στον γιο του, τον οποίο φροντίζει να στείλει για ειδικές σπουδές ζυθοποιού στο Μόναχο. Σ΄ ένα διάλειμμα αυτών των σπουδών έρχεται στην Αθήνα ο Johann Karl για να δει τον πατέρα του και ίσα ίσα που προλαβαίνει να τον κηδέψει… Τότε αποφασίζει να μην επιστρέψει στο Μόναχο. Ό,τι έμαθε, έμαθε και θα το εφαρμόσει στην «ορφανή» πια πατρική επιχείρηση. Άλλωστε, με την απελευθέρωση, το κοινό του προϊόντος διευρύνεται… Δεν είναι πια μόνο το παλάτι που το στηρίζει, αλλά και οι πολλοί Βαυαροί αξιωματικοί που έρχονται στην Αθήνα και κυρίως οι ελεύθεροι Έλληνες, που γίνονται εύκολα «ξενιστές» μιας νέας μόδας.

Ο Ιωάννης Κάρολος Φιξ, λοιπόν, δίνει στο προϊόν το όνομα της οικογένειας. Η μονάδα παραγωγής είναι μικρή, αλλά αποτελεσματική. Η απήχηση του προϊόντος είναι μεγάλη και η απόφαση για ίδρυση μιας σχετικώς οργανωμένης ζυθοποιίας αυτονόητη. Ο νεαρός Φιξ μάλιστα έχει επιλέξει και τον τόπο, όπου θα στεγάσει το νέο φιλόδοξο εγχείρημα. Κολωνάκι. Εξοχικό προάστιο της Αθήνας τότε, όπου έχει εντοπίσει και το κατάλληλο οικόπεδο. Μόνο που… μηχανήματα δεν υπάρχουν, μεταφορικά μέσα επίσης και η πρώτη ύλη πρέπει με κάποιον τρόπο να μεταφέρεται εγκαίρως από την Πάρνηθα, όπου ανθεί κριθάρι, στο σημείο επεξεργασίας της. Έτσι, η παραγωγή γίνεται χειροκίνητα και για τη μεταφορά… επιστρατεύεται το πλέον δημοφιλές μεταφορικό της εποχής: το μουλάρι.

Η ζυθοποιία στήνεται το 1864 και τα μουλάρια φορτωμένα σακιά με πρώτη ύλη καταφθάνουν ανά τακτά χρονικά διαστήματα στη μονάδα, όπου στο μεταξύ η παραγωγή γίνεται ανάρπαστη. Αλλά τα σχέδια του φιλόδοξου Βαυαρού δεν σταματούν εκεί.

Το 1870 ανοίγει την πρώτη μπυραρία στις πλαγιές του Αρδηττού και της δίνει το όνομα Μετς, σε ανάμνηση της μάχης στη γαλλική πόλη Μετς, του τότε γαλλογερμανικού πολέμου. Δεκαετίες μετά, η μπυραρία του Φιξ θα έχει ήδη «βαφτίσει» τη συνοικία που αναπτύσσεται πέριξ της.

Η επιχείρηση ανθεί και η υποδομή δεν αρκεί για να ικανοποιήσει τις απαιτήσεις της αγοράς. Ο Φιξ βρίσκει νέο χώρο, πιο μεγάλο, για να εγκαταστήσει το παρασκευαστήριο. Είναι στην επίσης εξοχική, αλλά πολλά υποσχόμενη λεωφόρο Συγγρού. Το 1893 μεταφέρει εκεί τη μονάδα του και… μεταφέρεται και ο ίδιος. Άλλωστε, έχει πια παντρευτεί, έχει αποκτήσει και δυο γιους και το παλιό σπίτι δεν χωράει την οικογένεια. Κι έπειτα, οι συνθήκες συνύπαρξης σε κοντινή απόσταση μονάδας παραγωγής και κατοικίας, είναι ιδανικές για καλύτερη επιτήρηση. Στο μεταξύ, η τεχνολογία έχει εξελιχθεί, στην πιάτσα βγαίνουν μηχανές παραγωγής και η χειροκίνητη μονάδα του Κολωνακίου, στη Συγγρού γίνεται ατμοκίνητο εργοστάσιο εφοδιασμένο με τα καλύτερα μηχανήματα παραγωγής μπύρας.

 

Το 1900 η μπύρα ΦΙΞ παίρνει για πρώτη φορά μέρος σε διεθνή διαγωνισμό, αυτόν του Μιλάνου, και παίρνει το πρώτο βραβείο, γιατί θ΄ ακολουθήσουν κι άλλα πολλά. Αλλά, μια μπύρα είναι καλή… Μια παγωμένη μπύρα είναι καλύτερη…

Είναι ήδη 1920 και στην Ευρώπη έχει αρχίσει η παραγωγή τεχνητού ψύχους. Ο Φιξ σπεύδει. Εφοδιάζει το εργοστάσιό του με ψυκτικά μηχανήματα και γίνεται ο κομιστής μιας ακόμη καινοτομίας στην Ελλάδα. Βάζει στην αγορά της τον τεχνητό πάγο.

Το 1922 ο Ιωάννης Κάρολος Φιξ περνάει στην αιωνιότητα και τη δουλειά αναλαμβάνουν οι γιοι του, Γιάννης και Αντώνης. Νέοι άνθρωποι, με τσαγανό και όραμα μεγαλύτερο από εκείνο του πατέρα τους και κυρίως, έχοντας μπροστά τους μια εποχή που όλα εξελίσσονται… Από την πρώτη στιγμή εντοπίζουν ότι η πρώτη ύλη είναι το σκέλος της παραγωγής που χωλαίνει… Πρέπει να αναζητούν το εγχώριο κριθάρι, να το αγοράζουν και να το ενισχύουν με άλλο από το εξωτερικό. Οπότε… Την ίδια χρονιά στήνουν δικό τους βυνοποιείο, εξασφαλίζουν το δικό τους αποκλειστικά ελληνικό κριθάρι και διαμορφώνουν τεράστιους χώρους με ψύχος για να αποθηκεύουν το πλεόνασμα της παραγωγής.

Η μπύρα ΦΙΞ είναι πια συνυφασμένη με την Ελλάδα. Κυκλοφορεί στο εσωτερικό της χώρας κι έξω απ΄ αυτήν. Για πολλά χρόνια κυριαρχεί σε κάθε σπίτι, κάθε διαφήμιση, κάθε τηλεοπτική παραγωγή. Το κεντρικό της σλόγκαν είναι «Πίνε ΦΙΞ, κάνει καλό» και η ανερχόμενη τότε σταρ Αλίκη Βουγιουκλάκη, μελαχροινή ακόμα, φωτογραφίζεται σε εξώφυλα κρατώντας μια ΦΙΞ.

Το 1957 το εργοστάσιο του ΦΙΞ στη Συγγρού ανατίθεται στον περίφημο αρχιτέκτονα Τάκη Ζενέτο, που βάζει τη θαυμάσια σφραγίδα του σε άπειρα οικήματα της Αθήνας και όχι μόνον. Ο Ζενέτος έχει εντολή από την οικογένεια Φιξ να ανακαινίσει και να επεκτείνει το εργοστάσιο. Όταν το έργο παραδίδεται, όλοι μιλούν για «κόσμημα». Πρόκειται για ένα ολοκαίνουργιο ζυθοποιείο με πρωτοποριακό design. Το σημείο αναφοράς του νέου κτιρίου είναι το ισόγειό του, που περικλείεται από τζάμι, δίνοντας τη δυνατότητα στον περαστικό να παρακολουθήσει τη διαδικασία παραγωγής της μπύρας.

Τι 1965 γεννιέται η πριγκίπισσα Αλεξία και η μπύρα ΦΙΞ, ως προμηθεύτρια της βασιλικής αυλής, διαφημίζει τα προϊόντα της στα δανέζικα

Τα χρόνια περνούν σε παραγωγικούς ρυθμούς, αλλά τα τέλη της δεκαετίας του ΄70 και οι αρχές του ΄80 βρίσκουν το όνομα Φιξ ανακατεμένο με πολιτικές αντιπαραθέσεις. Η χήρα Φιξ παντρεύεται τον εκπρόσωπο της Ένωσης Κέντρου, Πέτρο Γαρουφαλιά, και το βαρύ έως πρότινος εμπορικό όνομα ταυτίζεται πια με την κυβέρνηση της αποστασίας. Το σλόγκαν, με το οποίο πολυδιαφημίζεται έως τότε, αντικαθίσταται από το κυνικό: «πίνε ΦΙΞ, κάνει κακό». Η πτώση είναι κάθετη… Στο μεταξύ, νέες μπύρες που κυκλοφορούν πια στην αγορά «κλέβουν» την αίγλη του ονόματος και μεγάλα κομμάτια της καταναλωτικής πίτας.

Στην πραγματικότητα, η αρχή του τέλους για τη ΦΙΞ έχει σημάνει από το 1957, όταν τα δύο αδέρφια αποφασίζουν να ακολουθήσουν ξεχωριστούς δρόμους και ο εις εξ αυτών δημιουργεί την μπύρα ΑΛΦΑ, που σπάει το μονοπώλιο του πατρικού προϊόντος. Κι αφού το μονοπώλιο έχει σπάσει, «τρυπώνει» στην αγορά η μπύρα Amstel κι έπονται όλες οι άλλες μάρκες.

Το 1982, το εργοστάσιο, που συνδέθηκε μ΄ ένα μεγάλο κομμάτι της ελληνικής ιστορίας, οδηγείται σε λουκέτο. Η εταιρεία κηρύσσει πτώχευση, η εμπορική ονομασία περιέρχεται στην Εθνική Τράπεζα, το δε κτίριο της Συγγρού στην κατοχή του Δημοσίου. Και μαραζώνει μέρα με τη μέρα.

Το 1995 η εταιρεία Δ. ΚΟΥΡΤΑΚΗΣ Α.Ε. εξαγοράζει από την Εθνική Τράπεζα τα εμπορικά σήμερα της ΦΙΞ, παράγει τη μπύρα φασόν και την κυκλοφορεί –χωρίς μεγάλη επιτυχία- στην αγορά.

Ώσπου το 2009 τρεις επιχειρηματίες, οι Γιάννης Χήτος και Ηλίας και Γιώργος Γκρέκης, εξαγοράζουν την εταιρεία ΟΛΥΜΠΙΑΚΗ ΖΥΘΟΠΟΙΙΑ μαζί με το σήμα της παλαιότερης και ιστορικότερης μπύρας, της FIX Hellas.

Η νέα εποχή της FIX έχει ήδη ξεκινήσει

Το 2010, μετά την ολοκλήρωση μια μεγάλης επένδυσης, που έχει ως αποτέλεσμα της δημιουργία ενός υπερσύγχρονου ζυθοποιείου στη Ριτσώνα της Εύβοια, η FIX Hellas διατίθεται και πάλι στους Έλληνες καταναλωτές. Για την ιστορία, η πρώτη μπύρα σε σύγχρονη φιάλη εμφυαλώνεται τον Μάρτιο και στις αρχές Απριλίου βγαίνει στην αγορά. Το προϊόν γίνεται αποδεκτό με ενθουσιασμό, αλλά δεν αρκεί να καλύψει τις απαιτήσεις των καταναλωτών του. Η ΟΛΥΜΠΙΑΚΗ ΖΥΘΟΠΟΙΙΑ μπορεί να ανταποκριθεί μόνο στο 20% του συνόλου της ζήτησης.

Το 2015 βρίσκεται η λύση. Οι εταιρείες ΟΛΥΜΠΙΑΚΗ ΖΥΘΟΠΟΙΙΑ ΚΑΙ ΜΥΘΟΣ ΖΥΘΟΠΟΙΙΑ συγχωνεύονται στη νέα Ολυμπιακή Ζυθοποιία, την ισχυρή πια επιχείρηση με το απολύτως ελληνικό DNA , που γράφει τη δική της νέα σελίδα στην ελληνική ιστορία της μπύρας.