Η ελευθερία του λόγου στο απόσπασμα;

Ηαφορμή για να γίνει αυτό το αφιέρωμα ήταν η διαγραφή δημοσιογράφων από την Ένωση Συντακτών, διότι υπερασπίστηκαν στο δημοψήφισμα το ΝΑΙ. Όμως, η σκέψη για να γίνει, έχει ξεκινήσει πολύ καιρό πριν. Ίσως από τότε που κορυφώνονταν οι επιθέσεις, οι προπηλακισμοί, τα γιαουρτώματα και οι μαζικές στοχοποιήσεις «αντιφρονούντων» δημοσιογράφων και αρθρογράφων (ο όρος «μνημονιακών» πλέον είναι άτοπος, αφού όλες οι κυβερνήσεις εφαρμόζουν μνημόνια, έστω και αν η νυν, κατά βάθος, στενοχωριέται).

Τα τελευταία χρόνια γιγαντώνεται μία προσπάθεια εκφοβισμού, περιστολής της ελευθερίας του τύπου και προληπτικής λογοκρισίας, που επιχειρείται από κέντρα εξουσίας και πολιτικούς με τη φάμπρικα αγωγών και τη στοχοποίηση δημοσιογράφων, που τολμούν να τους ασκήσουν πολιτική κριτική. Η πρώην βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Ραχήλ Μακρή είχε καταθέσει τον Απρίλιο του 2014 μήνυση κατά της δημοσιογράφου Δέσποινας Κονταράκη, η οποία εξαιτίας ενός πολιτικού άρθρου που είχε γράψει οδηγήθηκε συνοδεία αστυνομικών στο αστυνομικό τμήμα του Νέου Ηρακλείου σαν κοινός εγκληματίας. Τον Οκτώβριο του 2013, ο δημοσιογράφος των ΝΕΩΝ Γιώργος Παπαχρήστος συνελήφθη ύστερα από μήνυση του προέδρου των ΑΝΕΛ Πάνου Καμμένου. Μάλιστα, παρά το γεγονός ότι η μήνυση κατατέθηκε στο ΑΤ Βουλιαγμένης, οι αρμόδιες αρχές έψαξαν τον δημοσιογράφο μέχρι τα Γιάννενα, όπου είχε μεταβεί για να επισκεφθεί τη μητέρα του και τον συνέλαβαν, επίσης σαν να επρόκειτο για εγκληματία. Από τότε έχουμε ζήσει ουκ ολίγους προπηλακισμούς δημοσιογράφων, γιαουρτώματα και προγραφές.

Κανείς δεν λέει, φυσικά, ότι οι δημοσιογράφοι πρέπει να είναι στο απυρόβλητο. Προφανώς όταν κάνουν ένα αδίκημα, όταν συκοφαντούν, υβρίζουν, πρέπει να διώκονται σαν όλους τους πολίτες. Αλλά είναι τελείως διαφορετικό ένα άρθρο γνώμης, το οποίο ασκεί πολιτική κριτική, από ένα υβριστικό κείμενο, το οποίο διασπείρει συκοφαντίες. Είναι τελείως διαφορετικό να εκφράζει ένας δημοσιογράφος την άποψή του για το δημοψήφισμα και άλλο να είναι (όπως κατηγορείται) μίσθαρνο όργανο σκοτεινών συμφερόντων. Και ενώ θα περίμενε κανείς το συνδικαλιστικό όργανο των δημοσιογράφων αρωγό στην προσπάθεια προστασίας από την κατασυκοφάντηση δημοσιογράφων από κέντρα εξουσίας, συμβαίνει το αντίθετο.

Όσοι υποστήριξαν το ναι στο δημοψήφισμα είναι «σκυλιά και γερμανοτσολιάδες», όπως είχε πει στο STAR πασίγνωστος δημοσιογράφος. Αυτοί οι χαρακτηρισμοί, όπως φαίνεται συνάδουν με το δημοσιογραφικό κώδικα δεοντολογίας. Όταν η «Αυγή», τον Απρίλιο του 2013, αποκαλούσε τον Γιάννη Πρετεντέρη «βεζυροπούλα», «χυδαίο και χαμερπή δημοσιογράφο» και τον στοχοποιούσε με το πρωτοσέλιδο: «Πρετεντέρη, Πρετεντέρη, άσ’ το καμουτσίκι απ’ το χέρι» και σχόλιο: «επιτέλους! Καιρός ήταν ο ΣΥΡΙΖΑ, να γυρίσει την πλάτη σε αυτό το φασιστοειδές που ονομάζεται Γιάννης Πρετεντέρης», ήταν σύμφωνο με τα πλαίσια του κώδικα δημοσιογραφικής δεοντολογίας; Όταν έντυπα κυκλοφορούν με εξώφυλλα με υπουργούς και πολιτικούς αρχηγούς, ως δαρμένους καταζητούμενους, τότε δεν υπάρχει τίποτα μεμπτό, που να αντίκειται στη δεοντολογία που υπερασπίζεται η Ένωση; Και, εντέλει, όταν κάποιος υπερασπίζεται το ΝΑΙ στο δημοψήφισμα είναι κατάπτυστος γερμανοτσολιάς, ενώ αν υπερασπίστηκε το ΟΧΙ είναι θεματοφύλακας των αρχών της δημοσιογραφικής δεοντολογίας;

Στην χώρα των άκρων, όπου όλα βιώνονται στην υπερβολή, η απόσταση από το ένα άκρο στο άλλο διανύθηκε με εντυπωσιακή ταχύτητα. Και έτσι από την εποχή που οι δημοσιογράφοι έστηναν λαϊκά δικαστήρια στα τηλεπαράθυρα και τα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων, φτάσαμε στο σημείο που κόμματα, πολιτικοί ή έμμισθοι υπάλληλοι κομμάτων στοχοποιούν, λοιδορούν και εξευτελίζουν όσους τους ασκούν πολιτική κριτική. Δημοσιογράφους, ρεπόρτερ, κανάλια. Είτε τους κατηγορούν ως εθνικούς μειοδότες, εάν δεν τα βρίσκουν όλα υπέροχα στην κυβερνητική πολιτική, είτε τους κάνουν αγωγές και μηνύσεις. Κάποιοι άλλοι, πάλι, που διαφωνούν με άρθρα εφημερίδων, τους βάζουν και φωτιά.

Η διαγραφή, λοιπόν, δημοσιογράφων, εξαιτίας της έκφρασης γνώμης στο δημοψήφισμα, αποτέλεσε μία εξαιρετική αφορμή για να μιλήσουμε για όλα αυτά, για την προσπάθεια εκφοβισμού, περιστολής της ελευθερίας του Τύπου και λογοκρισίας.

Ζητήσαμε γι’ αυτό από 20 προσωπικότητες από διάφορους χώρους (δημοσιογράφοι, πολιτικοί, καθηγητές Πανεπιστημίου, ηθοποιοί κ.ο.κ.) να καταθέσουν την άποψή τους.

via