Γιατί οι άνθρωποι… αποφεύγουν την ευτυχία;

Έχετε νιώσει ποτέ ότι δε μπορείτε να ευχαριστηθείτε μερικές στιγμές χαράς και να νιώσετε ευτυχισμένοι, γιατί φοβάστε ότι θα προκαλέσετε την τύχη σας;

Αν απαντήσατε «ναι», δεν είστε οι μόνοι.

Εκατομμύρια άνθρωποι αποφεύγουν να αφεθούν και να νιώσουν χαρούμενοι, επειδή πιστεύουν ότι αυτό θα προκαλέσει κάποιο καταστροφικό για τους ίδιους αντίκτυπο.

Ψυχολόγοι από τη Νέα Ζηλανδία βρήκαν, ότι πολλοί άνθρωποι αποφεύγονται να απολαμβάνουν στιγμές χαράς, επειδή φοβούνται ότι αυτό οδηγεί τελικά σε δυστυχία και άλλες ατυχείς συνέπειες.

Ορισμένοι -τόσο σε πολιτισμούς της Δύσης, όσο και της Ανατολής- αποφεύγουν τη χαρά και την ευτυχία, επειδή είναι πεπεισμένοι ότι τους κάνει χειρότερους ανθρώπους και επειδή οι άλλοι μπορεί να θεωρήσουν ότι είναι εγωιστές, βαρετοί ή επιφανειακοί.

Άνθρωποι από μη δυτικούς πολιτισμούς, όπως αυτούς του Ιράν και γειτονικών χωρών, ανησυχούν ότι οι συνάνθρωποί τους, το «κακό μάτι» ή κάποια άλλη υπερφυσική θεότητα μπορεί να δυσανασχετήσουν με την ευτυχία τους και τελικά οι ίδιοι θα υποφέρουν μια σειρά από σοβαρές συνέπειες.

Στην Αμερική, από την άλλη, θεωρείται σχεδόν αυτονόητο και δεδομένο ότι η ευτυχία είναι μία από τις πιο σημαντικές αξίες που καθοδηγεί τις ζωές των ανθρώπων. Οι δυτικές κουλτούρες καθοδηγούνται περισσότερο από μια επιθυμία μεγιστοποίησης της ευτυχίας και ελαχιστοποίησης της δυστυχίας και της λύπης.

Οι ψυχολόγοι Dr Mohsen Joshanloo και Dr Dan Weijers ανέφεραν χαρακτηριστικά στη Daily Mail: «Πολλοί άνθρωποι και πολιτισμοί όντως τείνουν να είναι αντίθετοι με μερικές μορφές ευτυχίας, ειδικά όταν αυτές φτάνουν σε άκρα, για πολλούς διαφορετικούς λόγους. Κάποιες από τις αντιλήψεις γύρω από τις αρνητικές συνέπειες της ευτυχίας μοιάζουν υπερβολικές και συχνά ωθούνται από δεισιδαιμονίες, ή διαχρονικές συμβουλές για το πώς μπορεί να καταφέρει κανείς να έχει ευημερία στη ζωή του».

Οι ερευνητές από το πανεπιστήμιο Victoria στο Wellington σημείωσαν, ότι το να είναι κανείς ευτυχισμένος με αυτά που του συμβαίνουν είναι ο απώτερος σκοπός για τους ανθρώπους της Δύσης, παρά για εκπροσώπους άλλων πολιτισμών.

Τα ιδανικά της αρμονίας και της συμμόρφωσης έρχονται συχνά σε αντίθεση με την επιδίωξη της προσωπικής ευτυχίας και την επίτευξη ατομικών προσδοκιών.

Για παράδειγμα, μελέτες έχουν δείξει ότι κάποιοι ασιατικοί λαοί τείνουν περισσότερο από ό,τι οι Δυτικοί να πιστεύουν, ότι δεν είναι σωστό να εκφράζει κανείς την ευτυχία του σε πολλές κοινωνικές καταστάσεις.

Η έρευνα των Joshanloo και Weijers, που δημοσιεύτηκε στο έντυπο Journal of Happiness Studies, μελετά γιατί οι άνθρωποι αποφεύγουν να είναι χαρούμενοι και γιατί πολλές κοινότητες ανθρώπων αντιδρούν διαφορετικά στα συναισθήματα ευημερίας.