Μια φθαρμένη καρτ ποστάλ από το χρυσό 2004

Χρόνος: δέκα χρόνια μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας. Τόπος: το Ολυμπιακό Χωριό. Η ιστορία περιστρέφεται γύρω από μια παρέα αγοριών 13 – 17 ετών που ζουν στα ερείπια των αθλητικών εγκαταστάσεων, σε μια θολή, φθαρμένη καρτ ποστάλ της χρυσής εποχής. Τα παιδιά περιφέρονται στους χώρους άσκοπα και στήνουν βίαια παιχνίδια-απομιμήσεις των ολυμπιακών αθλημάτων, για να ξεφύγουν από την πραγματικότητα. Ανάμεσά τους ο 17χρονος Δημήτρης, που αναζητεί διέξοδο σε τουριστικά ξενοδοχεία της παραλιακής και η 22χρονη Αννα, πρώην αθλήτρια της ενόργανης, που σαν κλόουν διασκεδάζει τα αγόρια με γυμναστικές φιγούρες που σιγά σιγά κι εκείνη ξεχνά.

Στο «Park», την πρώτη της μεγάλου μήκους κινηματογραφική ταινία, η οποία προβλήθηκε σε παγκόσμια πρεμιέρα πριν από λίγες ημέρες στο Φεστιβάλ του Τορόντο, η Σοφία Εξάρχου ανατέμνει την Ελλάδα της κρίσης και τα αδιέξοδα μιας ολόκληρης γενιάς, στήνοντας τους ήρωές της σε ένα από τα ορόσημα του πρόσφατου –ένδοξου– παρελθόντος. Είναι η πρώτη ταινία που γυρίζεται σχεδόν εξ ολοκλήρου στις ολυμπιακές εγκαταστάσεις. Μια νέα σκηνοθέτις, στο ντεμπούτο της, αγγίζει εκεί που ακόμα πονάει.

«Κι όμως, η ιδέα δεν ξεκίνησε από το Ολυμπιακό Χωριό», λέει η κ. Εξάρχου στην «Κ». «Ηθελα να μιλήσω για μια παρέα αγοριών που ζουν σε ένα απομονωμένο μέρος, σε μια δύσκολη συνθήκη». Παιδιά χωρίς ελπίδα και ευκαιρίες «απόδρασης», σε μια καθημερινότητα με ένταση και βία που γεννάει ο ιδιότυπος εγκλεισμός τους. «Η τάση τους να γεμίζουν το κενό με διεγερτικές δράσεις, η προσπάθειά τους να ξεφύγουν». Από την αρχή, ήθελε το φόντο να είναι αφηρημένο, μια no man’s land, που θα μπορούσε να βρίσκεται οπουδήποτε στον κόσμο. Οταν είδε το Ολυμπιακό Χωριό στην κατάσταση που βρίσκεται σήμερα, είπε αμέσως «ναι, εδώ είναι». «Συνδύαζε τα πάντα, έλεγε και την ιστορία της Ελλάδας τα τελευταία 20 χρόνια, και μάλιστα με πολύ έντονο τρόπο, ενώ ήταν και ένα σκηνικό όπου θα μπορούσαν να ζουν έφηβοι από μιαν άλλη χώρα. Κάνοντας έρευνα, διαπίστωσα ότι τη μοίρα του δικού μας Ολυμπιακού Χωριού είχαν και πολλά άλλα σε όλο τον κόσμο. Εχουν εγκαταλειφθεί, δεν υπήρχε σχέδιο ένταξής τους με άλλον τρόπο στις πόλεις». Στο «δικό μας» Χωριό ζουν σήμερα κάποιες οικογένειες, κυρίως πολύτεκνες, σε καθεστώς απομόνωσης, μεταφορικά και κυριολεκτικά. Δεν υπάρχει επαφή με διπλανές συνοικίες, είναι ένα χωριό στο πουθενά. Ενα σύμβολο που δεν συναντάς ποτέ.

Μιλήσαμε με τη νεαρή σκηνοθέτρια λίγες ημέρες πριν ταξιδέψει για τον Καναδά και την πρώτη παγκόσμια προβολή της ταινίας της (θα ακολουθήσει το επόμενο διάστημα πλούσια φεστιβαλική πορεία, στο Διαγωνιστικό των Νέων Σκηνοθετών στο Φεστιβάλ του Σαν Σεμπαστιάν, στις 16 Σεπτεμβρίου, στο Φεστιβάλ του Λονδίνου, στις 5 Οκτωβρίου, και σε αυτό της Βαρσοβίας που ξεκινά στις 7 Οκτωβρίου).

Επειτα από δύο χρόνια «προετοιμασίας», είχε κι εκείνη το άγχος του ολυμπιακού αθλητή πριν από την κρίσιμη ημέρα. «Εχω άγχος γιατί είναι η πρώτη φορά που θα τη δω μαζί με κόσμο», παραδέχεται στην «Κ». «Το μοντάζ μάς πήρε πολύ χρόνο, διότι δουλέψαμε στα γυρίσματα πολύ με αυτοσχεδιασμούς». Στους δύο βασικούς ρόλους ήταν ηθοποιοί (Δημήτρης Κίτσος, Δήμητρα Βλαγκοπούλου), ωστόσο τα υπόλοιπα παιδιά ήταν ερασιτέχνες, παιδιά που η Σοφία «ανακάλυψε» σε γειτονιές και σχολεία, σε μια αναζήτηση που διήρκεσε έξι μήνες. Σε πολλές σκηνές, η σκηνοθετική της εντολή ήταν επίτηδες αόριστη, αφήνοντας την «παρέα» να ξεδιπλωθεί σαν τέτοια από μόνη της.

Το «Park» θα κυκλοφορήσει στις ελληνικές αίθουσες τον χειμώνα του 2017.