Σπύρος Γιατράς: ”Τίποτα δεν κάνει τον άνθρωπο πιο γελοίο όσο η επιθυμία να φαίνεται σπουδαίος.”

Είναι ο άνθρωπος που υποκλίνεται η ελληνική μουσική μπροστά του. Είναι ο άνθρωπος που όλη η Ελλάδα τραγουδάει τα τραγούδια του.

Ο Σπύρος Γιατράς σε μια σπάνια εξομολόγηση του μιλάει για όλα. Τα τραγούδια τον έρωτα την ζωή του τον Πάριο, τα δύσκολα παιδικά χρόνια αλλά και την ευγνωμοσύνη που νιώθει για όλα όσα έχει !!

Ποιο είναι το μότο του Σπύρου Γιατρά για την ζωή του;

Άννα έχω να σου πω κάτι πολύ σημαντικό και να το ξέρεις … πως νιώθω εγώ.
Κάποτε με ρωτήσανε για να γίνει ένας καλλιτέχνης μεγάλος τι πρέπει να είναι;
Εγώ είπα πρέπει να είναι πρώην δυστυχισμένος. Αυτή είναι μεγάλη αλήθεια, δεν μπορείς να γράψεις αν δε έχεις πονέσει, αν δεν έχεις κλάψει αν δεν έχεις ερωτευτεί, αν δεν έχεις πιστέψει ότι πρέπει να είσαι ελεύθερος να σκέφτεσαι και να δίνεις Πιστεύω στην ζωή μου ότι ο άνθρωπος για να ανεβεί πρέπει πρώτα να χαμηλώσει. Άμα έχει αυτή την έπαρση που είναι η αιτία της πτώσης των αγγέλων, είναι ένας χαμένος άνθρωπος.

Ο Σπύρος ο Γιατράς πως ήταν σαν παιδί;

Ήμουν ένα άτακτο παιδί, ήμουν πάρα πολύ καλός μαθητής, αντιδραστικός και επειδή η επανάσταση των όπλων είναι δεύτερη πρώτα η επανάσταση της σκέψης, ήμουν επαναστάτης.

Ωραία παιδικά χρόνια;

Δύσκολα οι γονείς μου ήταν φτωχοί άνθρωποι, αυτό με ανάγκαζε βέβαια να ξεχωρίζω το καλό από το κακό, ήταν ηθικοί άνθρωποι. Ο πατέρας μου παντρεύτηκε την μητέρα μου η οποία ήταν υπηρέτρια στο σπίτι τους. Εγώ σαν άντρας ήμουν μαμάκιας, ναι … δεν ήμουν με τον πατέρα μου.
Μεγαλώνοντας; Σχολείο σπουδές; Πως γίνεται η αλλαγή αυτή;
Γεννήθηκα και μεγάλωσα στο Κολωνάκι (Κολωνακιώτης… λαός και Κολωνάκι) ναι είμαι Κολωνακιώτης.
Πηγαίναμε τότε στην Δεξαμενή το πρωί και το βράδυ στην πλατεία Κολωνακίου όταν τότε η πλατεία ήταν γύρω γύρω δεν ήταν έτσι όπως είναι τώρα…. «Βυζάντιο» το γνωστό «Βυζάντιο», από την Λάσκαρη μέχρι τον Χατζηδάκη.

Πως μπαίνει το γράψιμο; Πως έρχεται η έμπνευση;

Εγώ στην αρχή ξεκίνησα με τον Βαγγέλη τον Πιτσιλαδή ο οποίος ήταν ένας πάρα πολύ καλός συνθέτης, με την διαφορά ότι δεν ήταν λαϊκός συνθέτης, όπως ήταν ο Χρυσοβέργης
Γράφω από επτά χρονών, γράφω ποιήματα, πατριωτικά, συναισθηματικά, που έχουν σχέση με την φύση, αλλά διαβάζω πολύ λογοτεχνία, ξέρω εκατομμύρια στοίχους ποίησης από , όλους τους Γάλλους στην ρομαντική εποχή. Είμαι ερωτευμένος τότε με τον Καζαντζάκη έχω διαβάσει, όλα τα βιβλία του. Και έχω ένα κακό ελάττωμα ή προτέρημα όπως θέλεις, ο Θεός ήθελε να με τιμωρήσει και μου έδωσε καλή μνήμη…. Θυμάμαι τα πάντα.
Ο μεγαλύτερος ποιητής του κόσμου είναι ο Καβάφης τον ξέρω όλον απ’ έξω.

Συγκλονιστικό αυτό σπάνιο για έναν Έλληνα να γνωρίζει όλον τον Καβάφη απ’ έξω.

Θα σου πω μια ιστορία που δεν την ξέρει ο κόσμος. Κάποτε στην διαμάχη μεταξύ Παλαμά και Καβάφη (τον ξέρω και τον Παλαμά βέβαια πολύ μεγάλος και ο Παλαμάς).
Ρώτησαν τον Καβάφη ποιος είναι ο πιο μεγάλος Έλληνας ποιητής και ο Καβάφης τους είπε « Πάντως ο Παλαμάς είναι δεύτερος». Εγώ πιστεύω ότι ο Καβάφης είναι ο μεγαλύτερος ποιητής του κόσμου.

Πως έρχεται το πρώτο τραγούδι που παίρνει κάποιος και γίνεται το μπαμ;

Το μπάμ έγινε με ένα τραγούδι το οποίο αναφέρεται στον Γιάννη τον Πάριο, ο οποίος είναι ο μεγαλύτερος Έλληνας τραγουδιστής από συστάσεως ελληνικού πενταγράμμου.
Του πάω ένα τραγούδι στον Μάτσα το οποίο είχε σχέση με την μάνα, έλεγε για την αγάπη της μάνας που πιστεύω και ζω. Μου λέει ο Μάτσας -Δεν είναι σημερνό θέμα
Το παίρνω λοιπόν και γράφω το μεγάλο τραγούδι τότε με μουσική του Χρυσοβέργη, « Αν δεν είχα και σένανε τι θα ήμουν στην γη μπορεί αλήτης να μουνα να ΄χα καταστραφεί» και γίνεται το μεγάλο μπαμ. Και γίνεται πρώτη μέρα πλατινένιος, εκατό χιλιάδες δίσκους την πρώτη μέρα μόλις κυκλοφόρησε….

Ο Χρυσοβέργης, αυτό το δίδυμο που γίνεστε πως γίνεται;

Είναι μια ιστορία παράξενη. Παίζαμε ποδόσφαιρο γιατί του άρεσε κι αυτού η μπάλα και χτύπησε το πόδι του, μου λέει δε με πας σπίτι…. Εγώ δεν ήξερα ποιος είναι και πηγαίνοντας προς στο σπίτι μου λέει
– Ξέρεις εγώ είμαι συνθέτης… γράφεις τίποτα εσύ;
– Γράφω. – Δεν μου φέρνεις να τα δω;

Πόσο τυχαίο είναι αυτό κύριε Σπύρο, το καρμικό αυτό το πιστεύεται;

Το κάρμα και η ειμαρμένη το πεπρωμένο φυγείν αδύνατον
Το πιστεύεται όμως δηλαδή αυτό δεν είναι τυχαίο
Όχι όχι είμαστε μαζί τριανταπέντε χρόνια.

Και χωρίς διενέξεις δεν έχει ακουστεί ποτέ κάτι.
Δεν είχαμε ποτέ καμία διένεξη υπάρχει όμως κάτι που πρέπει να στο πω. Είμαστε τελείως διαφορετικοί άνθρωποι. Αυτός με λέει λόγιο αλλά εκείνος σαν συνθέτης είναι πολύ μεγάλος.
Μπορεί να είναι ιδιότροπος δεν με νοιάζει εμένα, με νοιάζει ότι αυτό που έβγαζε ήταν τρομερό. Η μουσική αυτή. Είναι ο ίδιος μουσική.
Και μπαίνει στην ζωή σας ξεκινώντας από τον Γιάννη Πάριο, όλη η ελληνική δισκογραφία.
Την μισή ελληνική δισκογραφία την έχω γράψει εγώ.

Ποια μισή…. ολόκληρη ντρέπεστε να το πείτε θα το πω εγώ. Ολόκληρη η ελληνική δισκογραφία.

Γράφουμε στον Πλούταρχο «Ένας Θεός», παίρνουμε τον Οικονομόπουλο «Άκουσα» κ.τ.λ.
Μετά παίρνουμε την Πάολα , Βοσκόπουλο, Πέγκι Ζήνα, όλους όλους, Αντύπα, Αδαμαντίδη, χαμός, Καρρά «Δεν πάω πουθενά», δηλαδή τα μεγάλα τραγούδια, «Άλλοθι», (σουξέ) «Λέγε ότι θες λέγε» τρομερά.
Πως αισθάνεστε, πιο συναίσθημα είναι αυτό που έχετε μέσα σας όταν όλη η ελληνική δισκογραφία λέει τραγούδια σας;

Ποτέ στην ζωή μου δεν ένιωσα το συναίσθημα της έπαρσης ( που σου είπα πως είναι η αιτία της πτώσης των αγγέλων).

Εγώ παντρεύτηκα την εργοτεχνία, παντρεύτηκα αυτό που κάνω. Το αγάπησα, το λάτρεψα, το υπηρέτησα και το υπηρετώ ακόμα. Όπως ξέρεις και τώρα ακόμα κάνω με την Άντζελα. Και θα ακούσεις έχω κάνει τον «Τοξικό έρωτα» έχω κάνει πολλά πράγματα

Οκτώ τραγούδια στην Άντζελα τα οποία θα χαλάσουν κόσμο.
Βέβαια και με τον Αντύπα. Το έχω κάνει ήδη «Θα κάνεις μαύρα μάτια να με δεις» και έχω κάνει και ένα παράξενο τραγούδι το «Εγώ είμαι».

Πείτε μου αυτό θέλω το συναίσθημα που νιώθετε όταν όλη η ελληνική δισκογραφία έχει πει τραγούδια σας.
Υπάρχει ένα συναίσθημα; είναι το απόλυτο θεωρώ εγώ.

Το απόλυτο έχω κάνει ένα τραγούδι στον Οικονομόπουλο «Είσαι το απόλυτο το κορυφαίο αίσθημά μου»
Δεν μπορώ να φανταστώ ότι κάποιος δεν τραγουδάει στο πόνο του στην καψούρα του, στην τρέλα του τραγούδια σας.

Πόσα συναισθήματα γεμίζεται με αυτά τα τραγούδια…
Μ’ αρέσει αυτό που μου λες γιατί αυτό το βλέπω και το νιώθω, γιατί εγώ θέλω τα τραγούδια μου να τα τραγουδάει ο κόσμος και όταν κάποιος μου είπε ότι εγώ θα απαγορεύσω σε κάποιον τραγουδάει τα τραγούδια μου και με ρωτήσανε, εσύ που έχεις το μεγάλο ρεπερτόριο….. είπα όχι τα τραγούδια μας τα δώσαμε στο κόσμο. Τα τραγούδια μας πάντοτε λέω γιατί υπάρχει και ο συνθέτης. Είναι εγωιστικό να λες το τραγούδι μου, εγώ , ο ίδιος μόνος , πάντα …

Υπάρχει κρίση στην δισκογραφία;
Τρομερή

Πως το αντιμετωπίζετε εσείς; Γιατί εσείς έχετε ζήσει χρυσές τρομακτικές εποχές.
Τρομακτικές… Ήταν πραγματικά η χρυσή εποχή της ελληνικής δισκογραφίας.
Βεβαίως εμείς είμαστε στους τυχερούς γιατί και σε μεγάλη εταιρία είμαστε και σε μεγάλους τραγουδιστάδες δώσαμε. Δηλαδή αν σου πω «Όλα τα ‘δωσα για ‘σενα» Κοντολάζος, Πίτσα Παπαδοπούλου «Ανήκω αλλού», δηλαδή ποιόν να σου πω Αδαμαντίδης, Αντύπας, δεν υπάρχει ένας μικρός … Καρράς, Βοσκόπουλος, Πάριος, Διονυσίου, Τερζής… κάτσε να τους πω όλους γιατί καμιά φορά ξεχνάω…. τον Πλούταρχο μια φορά τον ξέχασα και μου λέει…. βρε Σπύρο…. Οικονομόπουλος μεγάλος πεντατονικός Γονίδης, Μακρόπουλος
Βοσκόπουλος.
Μέγας. Ξέρεις πως τρεις είναι οι σταρ της Ελλάδος;

Ποιοι;
Βουγιουκλάκη, ο Τόλης ο Βοσκόπουλος και ο Νίκος ο Ξανθόπουλος αυτοί είναι σταρ οι άλλοι ήταν καλοί μεγάλοι αλλά σταρ είναι τρεις

Οι άλλοι ήταν μεγάλοι τρομεροί αλλά σταρ δεν ήταν κανένας εκτός από αυτούς τους τρεις.
Πως ήρθε η έμπνευση …. Θέλω εμπνεύσεις, θέλω αυτό με το …της γυναίκας η καρδιά είναι μια άβυσσος.
Είναι ιστορία αυτό (αυτό το θέλω) ήμασταν εδώ μέσα, έβρεχε έξω προσπαθούσα να συγκεντρωθώ εγώ, κάτι γράφαμε τότε και ξαφνικά περνάει ένας απ’ έξω οποίος παραπατούσε μου έκανε εντύπωση όμως ότι στάθηκε στην πόρτα και ήταν έτοιμος να γκρεμιστεί. Άνοιξα την πόρτα τον πλησίασα (από ποτό καταλάβατε;) δεν μπορούσα να το καθορίσω αλλά όταν άνοιξα την πόρτα και τον ρώτησα με κοίταξε … του λέω γυναικά; ….. μου λέει γυναίκα.

Και γύρισα μέσα, πήρα την γραφίδα μου και έγραψα «… σκυφτέ διαβάτη της βροχής και ταξιδιώτη της ζωής, η προδοσία μιας γυναίκας σε βαραίνει μην πίνεις άλλο και μεθάς και την ζωή σου την χαλάς είναι γραφτό ότι αρχίζει να πεθαίνει, της γυναίκας η καρδιά είναι μια άβυσσος, (πότε κόλαση και πότε ο παράδεισος…)

Συγκλονιστικό τραγούδι ανατριχιάζω ……
Εθνικός Ύμνος

Την γυναίκα πως την θέλατε; Πιο Ψαγμένη;

Ναι ήθελα μια γυναίκα… θα σου πω το μυστικό δεν θέλω ούτε να το πεις ούτε να το γράψεις να το κρατήσεις για σένα … την κοίταζα την γυναίκα πάντοτε από το κεφάλι προς τα πόδια και όχι από τα πόδια προς το κεφάλι..
Να το γράψεις. Από το κεφάλι προς τα πόδια πάντα δηλαδή δεν αντιμετώπισα ποτέ το πρόβλημα την γυναικά να την δω σαν αντικείμενο ηδονής δεν μου άρεσαν αυτές οι σκέψεις.

Εγώ επειδή είμαι μαμάκιας και ήμουν μαμάκιας ανέκαθεν δεν τους είχα τους άντρες σε υπόληψη. Αν με ρώταγαν τι είναι ο άντρας έλεγα « είναι ένα θερμαντικό σώμα που ροχαλίζει».

Κύριε Σπύρο να σας ρωτήσω, αυτό το μαγαζί είναι η ζωή σας;
Ναι έχω αναμνήσεις μέσα εδώ. Έρχονται όλοι από τον Πάριο τον Βοσκόπουλο…
Είστε οπτικός
Ναι διπλωματούχος οπτικός (σαφώς)
Ξεκίνησε έτσι; Γιατί κάποιος θα μπορούσε να πει ότι ο Γιατράς έβγαλε λεφτά από την δισκογραφία αρκετά ….
Πολλά έχω βγάλει πολλά εκατομμύρια δεν μπορώ να το κρύψω αυτό.
Σαφώς θα μπορούσε λοιπόν κάποιος να πει.. από την στιγμή που έχει βγάλει εκατομμύρια τι το θέλει αυτό το μαγαζάκι.
Είναι η δουλειά μου η αγάπη μου.
9
Αν ήσασταν αρνητικός και κομπλεξικός και προβληματικός δεν θα είχατε έλξει όλο αυτό το πράγμα.
Το λέω στον Πάριο καμιά φορά και τρελαίνεται. Ο Πάριος μόλις με είδε με έδειξε και είπε εγώ θέλω αυτόν.

Ποιος του είπε του Πάριου τώρα που έτσι ήθελε. Του ήρθε ξαφνικά… τον παρακαλάγανε όλη η Ελλάδα, όλοι οι στιχουργοί της Ελλάδος…

Να του δώσουν ένα τραγούδι
Ναι αυτός λέει εγώ θέλω αυτόν. Τα χάσανε όλοι .Έζησα με τον Πάριο μεγάλες στιγμές.
Αυτός μου άνοιξε την πόρτα και όταν του λέω μου άνοιξες την πόρτα « δεν σου άνοιξα τίποτα» μου λέει «Είχες αξία, έχεις μεγάλη αξία και θα έχεις αξία».
Αλλάξαν όλα στην Ζωή μου, άλλαξαν όλα ξαφνικά πήρα λεφτά από την Μίνως, από την IP, λεφτά…. Όλα εξ αιτίας μίας κίνησης που έκανε ο Πάριος.

Τα επενδύσατε τα χρήματα ή τα φάγατε;
Όχι ήμουν πολύ προσεκτικός

Ζήσατε καλά;
Πάρα πολύ καλά μετρημένα, το μόνο κακό που έχω αν μπορεί να θεωρηθεί κακό ,έχω πάρα πολύ καλό αυτοκίνητο πάντα. Έχω ένα ψώνιο με το αυτοκίνητο.
Που οφείλεται ότι δεν την ψωνίσατε κύριε Σπύρο καθόλου;
Α ποτέ στην ζωή μου. Τίποτα δεν κάνει τον άνθρωπο πιο γελοίο όσο η επιθυμία να φαίνεται σπουδαίος.
Τέχνη είναι η συνειδητοποίηση της μοναξιάς. Την έχω αυτή.

Είστε μοναχικός;
Ναι είμαι ..ο «Λύκος της στέπας» ‘Ερμαν Έσσε είμαι μοναχικός άνθρωπος δεν μ’ αρέσουν αυτοί που βροντάνε.. λέει ο Βίκτορ Ούγκο … αυτός που βροντάει είναι ο χαλασμένος τροχός, δεν ήθελα να είμαι χαλασμένος τροχός.

Πως φαίνεται ένας άνθρωπος πόσο πολύ μορφωμένος είναι με τόσα βιβλία που έχει διαβάσει και σε κάθε κουβέντα υπάρχει μια ατάκα, ένας μικρός τίτλος.

Κοίταξε εγώ κατ’ αρχάς ξέρω πολύ θέατρο. Πήγαινα στον Χορν και έβλεπα «Ημερολόγιο τρελού» Νικολάι Γκογκόλ, τα πάντα. Σε όλους τους μεγάλους ειδικά σ’ αυτόν γιατί είχα μεγάλη αδυναμία στον Χορν, είχα ψώνιο μαζί του και θα σου πω και ένα μυστικό, τον αγαπούσα τόσο πολύ, και μ’ αγαπούσε και αυτός που έπαιρνε ρούχα από τον Λέντζο την ώρα που εγώ ήμουν πάμπτωχος και μου έλεγε πάρτα να τα δώσεις σε κανένα φτωχό.

Τα ρούχα που ήταν στο νούμερο μου, από τον Λέντζο πανάκριβα. Δεν είχε την αίσθηση του χρήματος. Δύο άνθρωποι δεν έχουν την αίσθηση του χρήματος. Ο Χορν και ο Βοσκόπουλος.Ο Χόρν έφευγε το πρωί τότε που έπαιρνε ο πατέρας μου χίλιες τριακόσιες δραχμές τον μήνα με πέντε χιλιάδες από την Γουλανδρή και το μεσημέρι της χτυπούσε να πληρώσει το ταξί και αν του πεις του Βοσκόπουλου ότι μια φρατζόλα ψωμί κάνει ένα χιλιάρικο θα στο δώσει.
Δεν ξέρουν αυτοί τι σημαίνει χρήμα.

Θέλω να μου πείτε τι ετοιμάζεται τώρα. Πως σας βρίσκω το καλοκαίρι;

Με Αντύπα, με Άντζελα, με Στάν και με τον Νίκο Μακρόπουλο ετοιμάζουμε κάτι.

Αν είχατε ένα μαγικό ραβδί κύριε Σπύρο θ’ αλλάζατε κάτι στην ζωή σας;
Όχι δεν θα άλλαζα κάτι μ’ αρέσει όπως ζω μ’ αρέσει αυτό που μου έδωσε ο Θεός, χαίρομαι και δεν θα ήθελα να είμαι τίποτε άλλο, κάποιος άλλος από αυτό που είμαι.

Δεν ζήλεψα ποτέ κανέναν γιατί η ζήλεια έχει μεγαλύτερη αδιαλλαξία και από το μίσος.

Είστε πάντα αληθινός;

Η αλήθεια βγαίνει δύσκολα από το στόμα και πολύ πιο δύσκολα μπαίνει στ’ αυτιά.
Ποιο είναι το τραγούδι που αγαπάτε πιο πολύ από αυτά που έχετε γράψει;
Ο αετός πεθαίνει στο αέρα
Ο οποίος γράφτηκε σε ταφόπλακες παιδιών που σκοτωθήκανε και είναι εθνικός ύμνος της σχολής Ικάρων και όλων των Βαλκανίων.

Πάντοτε δεν κοιτούσα …. Γι’ αυτό δεν ξέβγαζα και φωτογραφίες πολλές, αναγκαίες, γιατί πιστευτά στο μέλλον. Θα μου πεις το μέλλον. είναι το παρελθόν που βγαίνει από άλλη πόρτα.
Δεν θέλω να σας ρωτήσω για πολιτική γιατί είναι τόσο ωραία η συνέντευξη που δεν θέλω να την χαλάσω.
Μπορώ να σου πω όμως κάτι που έγινε αιτία να με κυνηγήσουν. Επειδή είπα ότι κεφάλαιο είναι απλήρωτη συσσωρευμένη εργασία.
Εγώ μέσα από την ζωή μου είμαι ένας άνθρωπος που όπως λέμε… πια είναι η πιο δημοκρατική έκφραση του προσώπου; Το χαμόγελο. Πιστεύω λοιπόν στο άνθρωπο που ξέρει να είναι ελεύθερος να σκέφτεται και να δίνει. Αυτό πιστεύω όλα τα άλλα είναι…
Να την κλείσω έτσι ή να την κλείσω με ένα όνειρο που θέλετε να πραγματοποιήσετε και δεν έχετε πραγματοποιήσει;
Τα όνειρα που παίρνουν συνεχώς αναβολή αλλάζουνε το πρόσωπο τους γίνονται οργή.

Έτσι θα την κλείσω
Και να σου πω κάτι άλλο Άννα … αν δεν σε νοιάζει που πας , δεν θα χαθείς ποτέ.
Είσαι καλλιτέχνης και ο καλλιτέχνης είναι ένας άνθρωπος και κάτι.
Αυτό είναι για μένα αυτό θα το βάλω στο τέλος γιατί πρέπει να ακούσω και ένα κομπλιμέντο.

Συνέντευξη Άννα Τσιάλτα
Φωτογραφίες Γιάννης Γκογκόπουλος
Η συνέντευξη έγινε στο κατάστημα οπτικών του Κου Γιατρά στου Ζωγράφου