Τα καρναβάλια – Τι γιορτάζουμε – Γιατί ντυνόμαστε

Να σημειώσουμε ότι ούτε οι Προτεστάντες γιορτάζουν τα καρναβάλια ή απόκριες όπως ονομάζονται στην Χριστιανοσύνη. Επίσης, υπάρχουν ορισμένες γιορτές οι οποίες προϋπήρχαν της Χριστιανικής πίστης και στην συνέχεια αφομοιωθήκαν από την νέα θρησκεία αφού οι «άρχοντες της θρησκείας» κατάλαβαν ότι δεν θα μπορούσαν να πείσουν τους πιστούς να σταματήσουν να γιορτάζουν. Έτσι και τα καρναβάλια που η προσέλευση τους σχετίζεται με τα «Μεγάλα Διονύσια» της Αρχαίας Αθήνας.

Τα καρναβάλια

Παρόλο που όπως είπαμε είναι μέρος του Χριστιανισμού λειτουργά αυτόνομα. Γιατί όμως κάποιος να μασκαρευτεί. Υπάρχει μια φράση που λέει ότι «ολόχρονα μασκαρευόμαστε για να μπορούμε να αντέξουμε αυτή την ζωή. Τουλάχιστον τη μέρα των αποκριών μασκαρευόμαστε και εξωτερικά».

Για πολλούς αυτό που σήμερα ονομάζουμε καρναβάλια ξεκίνησε από την Βενετία το οποίο μέχρι σήμερα θεωρείται ίσως το μεγαλύτερο γεγονός στην Ιταλία. Υπάρχουν ιστορικές αναφορές που καταδεικνύουν ότι το καρναβάλι στην Βενετία ξεκίνησε από την αρχές  του 11^ου αιώνα. Στο καρναβάλι αυτό μπορεί να μην χαρακτηρίζεται από φαντεζί πράγματα αλλά είναι το καρναβάλι που μπορεί να μας μιλήσεις για την ιστορία. Έτσι στην Βενετία όταν ξεκινούσε αυτό το έθιμο του καρναβαλιού οι άνθρωποι φορούσαν μάσκες, τις γνωστές βενετσιάνικες. Η χαρακτηριστική αυτή μάσκα δίνει και την μία από τις θεωρίες που υπάρχουν για τα καρναβάλια. Η μάσκα καθώς και τα ρούχα που φορούν οι συμμετέχοντες στο καρναβάλι αυτό αποκρύβει από αυτόν που το βλέπει ποιο είναι το φύλο του «μασκαρεμένου». Αυτό σύμφωνα με τις αναφορές χρησιμοποιήθηκε από τους ομοφυλόφιλους της Βενετίας και των γύρω περιοχών ούτως ώστε να μπορέσουν να συναντηθούν σε μια εποχή που οι όποιες κινήσεις τους ήταν αποδιοπομπαίες.

Η άλλη θεωρεία για τα καρναβάλια έχει να κάνει με την ονομασία του. Τα Καρναβάλια στα λατινικά σημαίνουν «Αντίο κρέας». Η γιορτή εορταζόταν την τελευταία ημέρα που οι χριστιανοί δικαιούνταν να τρώνε κρέας. Ακόμα και στις εποχές όπου η Χριστιανική θρησκεία ήταν αυστηρή στο Βυζάντιο την ημέρα αυτή ο κόσμος προέβαινε σε «ακολασίες» (υποκειμενικό) εκμεταλλευόμενοι το γεγονός ότι κρύβονταν πίσω από μια μάσκα. Σίγουρα όμως τα καρναβάλια του τότε δεν έχουν καμία σχέση με το σήμερα. Καλώς ή κακώς επαφίεται στην γνώμη του οποιουδήποτε.

Το καρναβάλι ως πολιτική σάτιρα

Το καρναβάλι ως έκφραση είναι κάτι που συναντάμε τα τελευταία χρόνια κυρίως σε χώρες της Ευρώπης. Οι απόκριες καλύφθηκαν τα τελευταία 100 χρόνια από μια έντονη πολιτική σάτιρα. Σταμάτησε πλέον το καρναβάλι να είναι μια ημέρα όπου οι άνθρωποι απλά ξεσαλώνουν. Μέσα από τα καρναβάλια μπορεί ο άνθρωπος να  μεταφέρει με ένα κάπως αστείο τρόπο τα μηνύματα του τόσο προς τους πολιτικούς όσο και στην κοινωνία. Έτσι παρατηρούμε τα τελευταία χρόνια οι απόκριες να έχουν έντονη πολιτική χροιά. Τώρα για το κατά πόσο οι πολιτικοί μας λαμβάνουν κάτι από αυτό στα υπόψη τους αυτό είναι μια άλλη πονεμένη ιστορία.

Το καρναβάλι που αλλάζει…

Τα καρναβάλια δεν αποτελούν κάτι το οποίο μεταφέρθηκε αυτούσιο κατά την διάρκεια των αιώνων. Αν θεωρήσουμε ότι η σημερινή μορφή του καρναβαλιού έρχεται από την Βενετία τότε θα δούμε ότι κατά την διάρκεια των αιώνων έγιναν πολλές αλλαγές. Έτσι βλέπουμε πολλούς και διαφορετικούς τρόπους που γιορτάζουν τα καρναβάλια οι κατά τόπου  λαοί. Έτσι μπορούμε να παρατηρήσουμε ότι πλέον ο κόσμος σταμάτησε να μασκαρευτεί για να κρύψει την ταυτότητα του αλλά πλέον η απόκρυψη ταυτότητας δεν είναι το πρωτεύον.

Επίσης αξίζει να τονιστεί ότι αντιθέτως με τον τρόπο που γιορτάζουμε σήμερα το καρναβάλι στα παλαιότερα χρόνια δεν υπήρχαν καθορισμένοι δρόμοι. Το καρναβάλι ήταν ολόκληρης της πόλης και δεν ήταν μέσα σε καθορισμένα πλαίσια και περιοχές που μπορούσε να κινηθεί. Ίσως να πείτε ότι αυτό γίνεται γιατί δεν μπορεί το καρναβάλι να ταλαιπωρεί τις  ζωές των υπολοίπων αλλά αυτό στερεί πολλά από την μαγεία των καρναβαλιών. Ακόμα και το διάσημο καρναβάλι του Ρίο με το οποίο θα ασχοληθούμε στις επόμενες σελίδες βρίσκεται εντός μιας μικρής σε έκτασης περιοχής χάνοντας έτσι την μαγεία που δίνει το πραγματικό καρναβάλι που γίνεται στον δρόμο.

Αντί επιλόγου τότε θα μπορούσα να σας πω ότι για να δείτε ένα καρναβάλι που πραγματικά κρατά τις παραδώσεις του καρναβαλιού τότε θα σας πρότεινα το καρναβάλι της Βενετίας αλλά και τα καρναβάλια που γίνονται στην Ισπανία.