Τέμπη: Οι παλινωδίες του ΕΟΔΑΣΑΑΜ που οδήγησαν στο φιάσκο

Τα κρίσιμα ερωτήματα για τον ρόλο του Χρήστου Παπαδημητρίου και την εμπλοκή του Κώστα Λακαφώση. Τι δηλώνει στην «R» ο καθηγητής του Πανεπιστημίου της Γάνδης, Μπαρτ Μερσί.

Των ΑΛ. ΚΟΝΤΗ, Α. ΚΑΝΔΥΛΗ – ΠΗΓΗ: Realnews

Στις 22 Νοεμβρίου του 2024, στα γραφεία του ΕΟΔΑΣΑΑΜ κατέφθανε η έκθεση του ινστιτούτου RISE της Στοκχόλμης, η οποία συμπέραινε ότι χρειαζόταν να ερευνηθεί διεξοδικά ο τρόπος με τον οποίο προκλήθηκε η πυρόσφαιρα, μετά τη σύγκρουση των τρένων στα Τέμπη.

Αυτή φαίνεται πως ήταν και η αρχή μιας διαδικασίας, η οποία, με λανθασμένους χειρισμούς και σειρά παλινωδιών, κατέληξε στο φιάσκο των τελευταίων ημερών.

Ο ΕΟΔΑΣΑΑΜ συνεκλήθη τον Σεπτέμβριο του 2023, ωστόσο, στην ουσία, άρχισε να λειτουργεί τον Φεβρουάριο του 2024, όταν και προσλήφθηκε ο πρώτος διερευνητής του.

Από τις πρώτες ενέργειες που έκανε ο παραιτηθείς πλέον αναπληρωτής πρόεδρός του, Χρήστος Παπαδημητρίου, ήταν να έρθει σε επαφή με τον ERA, τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Σιδηροδρόμων, ζητώντας καθοδήγηση για τη σύνταξη του πορίσματος που έπρεπε να ετοιμάσει.

Ενώ λοιπόν όλοι οι εμπλεκόμενοι ερευνούσαν και κατέγραφαν τις παθογένειες των ελληνικών σιδηροδρόμων, το ερώτημα «πώς προκλήθηκε η πυρόσφαιρα» παρέμενε.

Έτσι, λήφθηκε η απόφαση να ζητηθεί η συνδρομή του Πανεπιστημίου της Γάνδης.

«Εμείς, η ερευνητική ομάδα επιστήμης ασφάλειας πυρός και μηχανικής του Πανεπιστημίου της Γάνδης, δεχθήκαμε επικοινωνία μέσω e-mail στις 17 Δεκεμβρίου του 2024 από τον ERA, όπου αναφερόταν ότι μαζί με τον ΕΟΔΑΣΑΑΜ ερευνούσαν το σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη», αναφέρει σε γραπτή απάντηση προς τη Realnews ο καθηγητής του τμήματος Δομικής Μηχανικής του Πανεπιστημίου της Γάνδης, Μπαρτ Μερσί.

Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι η αρχική πρόθεση ήταν να ζητηθεί από το ίδιο το Πανεπιστήμιο της Γάνδης να αναλάβει εξ ολοκλήρου τις προσομοιώσεις που απαιτούνταν για να εξακριβωθεί τι προκάλεσε την πυρόσφαιρα.

Το ποσό που ζητήθηκε όμως κρίθηκε μεγάλο, με αποτέλεσμα η αμοιβή του ξένου πανεπιστημίου να περιοριστεί στα 15.000 ευρώ.

«Μας ζητήθηκε: 1) Nα εκφράσουμε μια επιστημονική άποψη σχετικά με την αξιοπιστία της μεθόδου CFD (υπολογιστική ρευστοδυναμική) για χρήση στην ανάλυση και 2) να επιθεωρήσουμε την ανάλυση CFD όπως θα εκτελεστεί, όχι να την εκτελέσουμε εμείς οι ίδιοι. Η CFD είναι μια τεχνική για να διεξάγουμε υπολογιστικές προσομοιώσεις, σε αυτή την περίπτωση προσομοιώσεις μιας πυρόσφαιρας», προσθέτει ο Μπ. Μερσί.

Έτσι, η λύση που βρέθηκε ήταν τις προσομοιώσεις να τις κάνει ο πραγματογνώμονας, Κώστας Λακαφώσης. Οι πληροφορίες αναφέρουν πως σε αυτό το έργο τον βοήθησαν και δύο ερευνητές του Δημοκρίτου, οι οποίοι όμως συνεισέφεραν αυτόνομα και όχι εκπροσωπώντας το εθνικό κέντρο ερευνών.

Στις αρχές του 2025, ο καθηγητής Μπ. Μερσί έλαβε το αποτέλεσμα των προσομοιώσεων που είχαν γίνει στην Ελλάδα. Σύμφωνα με τις πληροφορίες, έστειλε έκθεση με τις διορθώσεις που θα πρέπει να γίνουν. Η ομάδα στην Ελλάδα έκανε εκ νέου προσομοιώσεις, τις οποίες όμως δεν έστειλε ξανά στη Γάνδη.

Σύμφωνα με όσα ανέφερε στην «R» ο Βέλγος καθηγητής, η ομάδα του ολοκλήρωσε την επιθεώρηση της πρώτης ανάλυσης σε μια περίοδο τριών εβδομάδων, τον Ιανουάριο του 2025.

«Βασιστήκαμε σε πληροφορίες που μας παρείχε το πρόσωπο επαφής (σ.σ. ο Κώστας Λακαφώσης) γι’ αυτές τις εργασίες. Δεν είναι σαφές σε εμάς σε ποιο βαθμό οι ρυθμίσεις των προσομοιώσεων, που οδήγησαν στα αποτελέσματα της δημόσιας έκθεσης, παρεκκλίνουν από αυτό που επιθεωρήσαμε. Παραδώσαμε τις αναφορές μας εν ευθέτω χρόνω, αλλά αυτές δεν συμπεριελήφθησαν στη δημόσια έκθεση. Συνεπώς, θα θέλαμε να ξεκαθαρίσουμε πως: α) Δεν κάναμε εμείς την απευθείας ανάλυση του ατυχήματος, β) δεν κάναμε εμείς υπολογισμούς, εκτός από εκείνους που ήταν απαραίτητοι για την εργασία της επιθεώρησης και γ) δεν χρησιμοποιήσαμε εμείς τεχνητή νοημοσύνη σε κανένα σημείο», δηλώνει ο καθηγητής του Πανεπιστημίου της Γάνδης.

Όπως είναι σαφές, το Πανεπιστήμιο της Γάνδης αντιδρά για τον τρόπο με τον οποίο χρησιμοποιήθηκε στο πόρισμα του ΕΟΔΑΣΑΑΜ, αμφισβητώντας και την εγκυρότητα των αποτελεσμάτων. Ωστόσο, δεν διαψεύδει κανένα δημοσίευμα, όπως ισχυρίστηκε πρόσφατα ο Κ. Λακαφώσης.

Είχε γνώση;

Το ερώτημα είναι αν ο Χρ. Παπαδημητρίου γνώριζε γι’ αυτή τη διαδικασία ως όφειλε, καθώς ήταν ο επικεφαλής του σιδηροδρομικού κλάδου του ΕΟΔΑΣΑΑΜ και υπεύθυνος για τη σύνταξη της έκθεσης που παρουσιάστηκε.

Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι στον ΕΟΔΑΣΑΑΜ δεν ήταν ξεκάθαρος ο βαθμός εμπλοκής του Λακαφώση στην εφαρμογή των προσομοιώσεων. Μάλιστα, ο πραγματογνώμονας φέρεται να έχει προσληφθεί από τον ίδιο τον ERA και να έχει αμειφθεί γι’ αυτή την εργασία του.

Οι ίδιες πληροφορίες αναφέρουν ότι ο Κ. Λακαφώσης αρνήθηκε να παραδώσει στον ΕΟΔΑΣΑΑΜ την έκθεση των προσομοιώσεων που εφάρμοσε, παραδίδοντας μόνο τα τελικά αποτελέσματα.

Ο λόγος που φέρεται να επικαλείται για την άρνησή του είναι ότι πρόκειται για προσωπική του πνευματική εργασία!

Όταν μαθεύτηκε στον ΕΟΔΑΣΑΑΜ ο τρόπος με τον οποίο είχε προχωρήσει η διαδικασία, στα μέσα Φεβρουαρίου, ζητήθηκε η συμβολή του Αθανάσιου Κωνσταντόπουλου, καθηγητή του ΑΠΘ.

Πρόκειται για έναν διεθνούς κύρους επιστήμονα, βραβευμένο από την Ε.Ε. και τη Γαλλική Δημοκρατία για το επιστημονικό του έργο. Στην έκθεσή του, ο Αθ. Κωνσταντόπουλος επιβεβαίωνε κάποια από τα ευρήματα της ομάδας που έκανε τις προσομοιώσεις, όπως ότι η πυρόσφαιρα δεν προκλήθηκε από έλαια σιλικόνης, αλλά από ποσότητα «άγνωστου καυσίμου», γεγονός που φέρεται πως καθησύχασε κάποιους στον οργανισμό διερεύνησης ατυχημάτων.

Οι εσωτερικές αντιδράσεις, όμως, δεν είχαν κοπάσει. Αποδέκτης αυτών ήταν ο Χρ. Παπαδημητρίου, που λίγες ημέρες πριν από την προκαθορισμένη ημερομηνία παρουσίασης του πορίσματος του ΕΟΔΑΣΑΑΜ ρώτησε τον Μπαρτ Ακού, επικεφαλής του τομέα ασφάλειας του ΕRA, αν θα έπρεπε να ζητηθεί και άλλη συνδρομή επιστημόνων από το εξωτερικό, συγκεκριμένα από το Πανεπιστήμιο της Λωζάννης, που επίσης εφαρμόζει τη μέθοδο CFD.

Στη μεταξύ τους αλληλογραφία, που διέρρευσε σε ιστοσελίδες, ο αξιωματούχος του ERA αναφέρει ότι το κεφάλαιο για την πυρόσφαιρα πρέπει να μείνει ως έχει…

Στις 26 Φεβρουαρίου, μία ημέρα πριν από την παρουσίαση, σε συνεδρίαση του ΕΟΔΑΣΑΑΜ, ο Χρ. Παπαδημητρίου φέρεται να ανέφερε ότι θα πρέπει να υπάρξει περαιτέρω διερεύνηση του κεφαλαίου της πυρόσφαιρας, σημειώνοντας όμως ότι εφόσον η γνώμη του Μπ. Ακού είναι διαφορετική δεν θα γίνουν άλλες ενέργειες.

Ενώ λοιπόν τα δημοσιεύματα, με πρώτο αυτό της «R», που αποκάλυπτε τι θα περιλαμβάνει η έκθεση του ΕΟΔΑΣΑΑΜ, επιβεβαιώνονταν απόλυτα, την περασμένη Κυριακή, 40 ημέρες μετά την επίσημη παρουσίαση, ο ερευνητής της Γάνδης, Γιώργος Μαραγκός, δήλωσε σε ιστότοπο ότι δεν μπορεί το βελγικό πανεπιστήμιο να πιστωθεί τα αποτελέσματα των προσομοιώσεων.

«Κατά την άποψή μας, το όνομα του Πανεπιστημίου της Γάνδης έχει συμπεριληφθεί στην έκθεση του ΕΟΔΑΣΑΑΜ με κάπως παραπλανητικό τρόπο, ώστε να φαίνεται ότι εγκρίνουμε όσα περιλαμβάνονται σε αυτήν, κάτι που στην πραγματικότητα δεν ισχύει», δήλωσε ο ερευνητής.

Αποτέλεσμα όλων αυτών ήταν ο Χρ. Παπαδημητρίου να σπεύσει να ανακοινώσει την αφαίρεση από το τελικό πόρισμα του Οργανισμού του κεφαλαίου στο οποίο γινόταν αναφορά στο ζήτημα της πυρόσφαιρας. Επιπλέον, αρνήθηκε δημόσια ότι γνώριζε την όποια ανάμειξη του Κ. Λακαφώση, πραγματογνώμονα των οικογενειών των θυμάτων.

Δεν πέρασε, όμως, ένα 24ωρο και ο Χρ. Παπαδημητρίου, έπειτα από συνεδρίαση του ΕΟΔΑΣΑΑΜ, κάνοντας στροφή 180 μοιρών, ξεκαθάρισε, αναφερόμενος στην πυρόσφαιρα, ότι «σε καμία περίπτωση δεν δηλώνει ότι είναι λανθασμένη η εκτίμηση που περιλαμβανόταν στο πόρισμα».

Σημειώνεται ότι το πόρισμα ανέφερε ότι η φωτιά που σημειώθηκε μετά τη σύγκρουση δεν οφειλόταν στα έλαια σιλικόνης, όπως είχε εκτιμήσει η Πυροσβεστική Υπηρεσία.

Ενώ, σε ό,τι αφορά τη συμμετοχή του Κ. Λακαφώση στην έρευνα για το σιδηροδρομικό δυστύχημα, υποστήριξε ότι λόγω φόρτου εργασίας δεν είχε διαβάσει σχετικό e-mail που αναφερόταν στη συνδρομή του πραγματογνώμονα!

Όπως ήταν επόμενο, ο Χρ. Παπαδημητρίου υπέβαλε την παραίτησή του. Πλέον, η ηγεσία του υπουργείου Μεταφορών αναζητεί τον διάδοχό του και οι συγγενείς των θυμάτων στα Τέμπη εξακολουθούν να αναζητούν επίσημη επιβεβαίωση γι’ αυτό που συνέβη στις 28 Φεβρουαρίου του 2023.

Χρήστος Παπαδημητρίου

Η συνέντευξη Τύπου που δεν έγινε

Τον Ιανουάριο του 2015, ο Χρήστος Παπαδημητρίου προσλήφθηκε στη θέση του νομικού συμβούλου της Ρυθμιστικής Αρχής Σιδηροδρόμων. Μάλιστα, την περίοδο εκείνη, φέρεται ότι παράγοντες του υπουργείου Υποδομών της τότε κυβέρνησης δεν επιθυμούσαν τη διατήρησή του στη θέση, καθώς προερχόταν από τον χώρο της Νέας Δημοκρατίας.

Στη ΡΑΣ, ο Χρ. Παπαδημητρίου έμεινε μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2023, όταν και προήχθη στον νεοσύστατο τότε ΕΟΔΑΣΑΑΜ, ως επικεφαλής του σιδηροδρομικού τομέα του οργανισμού.

«Είμαι λάτρης των σιδηροδρόμων. Οταν ήμουν στις Βρυξέλλες, γύρισα όλη την Ευρώπη με το τρένο!», αρεσκόταν να λέει στους συνομιλητές του. Οντως ο Χρ. Παπαδημητρίου είχε περάσει μεγάλο μέρος της δεκαετίας του 1990 στη βελγική πρωτεύουσα, όπου έκανε δύο μεταπτυχιακά για το ευρωπαϊκό δίκαιο.

Στη συνέχεια επέστρεψε στη Νομική Αθηνών, από την οποία το 2002 έλαβε το διδακτορικό του.

Ως δικηγόρος, από τις αρχές του 2013 μέχρι τις αρχές του 2015 είχε συνεργαστεί με το γραφείο του προέδρου του ΔΣΑ, Δημήτρη Βερβεσού. Ωστόσο, περίοπτη θέση στην επαγγελματική του σταδιοδρομία είχε ο ΟΤΕ, όπου διετέλεσε μέλος του νομικού τμήματος του Οργανισμού για περισσότερα από 14 χρόνια.

«Εχω αντιπροσωπεύσει τον ΟΤΕ επιτυχώς σε ελληνικές δικαστικές αίθουσες εκατοντάδες φορές», αναφέρει στο βιογραφικό του.

Το εντυπωσιακό είναι ότι, παρ’ όλα αυτά, ο Χρ. Παπαδημητρίου έβρισκε τον χρόνο για τη συγγραφή αστυνομικών μυθιστορημάτων. Μέσα σε οκτώ χρόνια, εξέδωσε συνολικά έξι μυθιστορήματα και συγκεκριμένα τα «Το τέλος του Γιόχαν Σεμπάστιαν Μπαχ» (2008), «Ημιτελής εκτέλεση» (2009), «Θανάσιμος έρωτας» (2010), «Αντεστραμμένη κλεψύδρα» (2011), «Αρχική θεωρία» (2012) και «Εγκλημα χωρίς δολοφόνο» (2016).

Οπως αναφέρουν οι πληροφορίες, την περασμένη Τετάρτη -και ενώ είχε αλλάξει τρεις φορές τη στάση του σε σχέση με το τι θα αφαιρεθεί και τι όχι από το πόρισμα του ΕΟΔΑΣΑΑΜ- διερευνούσε το ενδεχόμενο να διοργανώσει συνέντευξη Τύπου, ώστε να εξηγήσει τι ισχύει τελικά με την πυρόσφαιρα.

Ωστόσο, κανείς από τον Οργανισμό δεν συμφωνούσε να σταθεί δίπλα του σε αυτή τη συνέντευξη. Ετσι, το μεσημέρι της ίδιας ημέρας ανακοίνωσε την παραίτησή του, «για οικογενειακούς και προσωπικούς λόγους», όπως ανέφερε.

Κώστας Λακαφώσης

Τα πτυχία στη Δικαιοσύνη

Τι επαγγέλεται τελικά ο Κώστας Λακαφώσης, που έγινε γνωστός στο ευρύ κοινό ως πραγματογνώμονας και μέλος της Επιτροπής Διερεύνησης Ανεξάρτητων Πραγματογνωμόνων Οικογενειών (ΕΔΑΠΟ) στην τραγωδία των Τεμπών;

Το παραπάνω είναι ένα από τα ερωτήματα που θα κληθεί να απαντήσει η κατεπείγουσα προκαταρκτική εξέταση που ζήτησε ο Αρειος Πάγος, όσον αφορά τον ρόλο του στο πόρισμα του ΕΟΔΑΣΑΑΜ, ενώ ο ίδιος καλείται, έπειτα από αίτημα στον εφέτη ανακριτή Λάρισας που έγινε δεκτό, να προσκομίσει τα απαραίτητα πιστοποιητικά για τα προσόντα του ως τεχνικού συμβούλου.

Ο Κ. Λακαφώσης, που θεωρεί ότι οι αναφορές στο όνομά του για την επαγγελματική του αρτιότητα είναι επιχείρηση οργανωμένης επίθεσης προς το πρόσωπό του, συστήνεται στην προσωπική του ιστοσελίδα ως μηχανολόγος μηχανικός με πτυχίο που έλαβε από το Πανεπιστήμιο Πατρών το 2000.

Βέβαια, παραδέχθηκε σε πρόσφατη συνέντευξη ότι δεν γράφτηκε στο Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος (ΤΕΕ), ούτε έκανε έναρξη ως μηχανικός, προκειμένου να μην πληρώνει εισφορές στο ΤΣΜΕΔΕ, ωστόσο είναι εγγεγραμμένος στον ΕΔΟΕΑΠ, το ταμείο των εργαζομένων στον Τύπο.

Στο βιογραφικό του αναφέρεται ότι η καριέρα του ξεκίνησε από περιοδικά, όπου επικεντρώθηκε σε τεχνικά θέματα για τα αυτοκίνητα, τα αεροπλάνα κ.λπ. Εχει ασχοληθεί με την παρουσίαση αγώνων Formula 1, ενώ υπήρξε συντάκτης στο περιοδικό «4 Τροχοί», όπου δούλεψε από το 1992 έως το 2001.

Στη συνέχεια ασχολήθηκε με το φωτορεπορτάζ και την κινηματογράφηση. Στο παρελθόν, εμφανιζόταν ως «επιστημονικός συνεργάτης» του δημοσιογράφου Νίκου Ευαγγελάτου στην εκπομπή «Αποδείξεις», που προβαλλόταν στον ΑΝΤ1.

Αξίζει να σημειωθεί ότι πριν από δύο χρόνια, στις 23 Μαρτίου του 2023, ο Κ. Λακαφώσης είχε αποστείλει επιστολή 18 σελίδων προς την Εθνική Υπηρεσία Οδικής Ασφάλειας των ΗΠΑ (NHTSA) για τις «ανεξήγητες», όπως ανέφερε, συμπεριφορές των οχημάτων της Tesla, που έχουν συνδεθεί με τροχαία ατυχήματα και δυστυχήματα σε ολόκληρο τον κόσμο, ζητώντας την ανάκληση 1,6 εκατ. αυτοκινήτων της, για λόγους ασφαλείας.

Διαβάστε το δημοσίευμα της Realnews

Διαβάστε το δημοσίευμα της Realnews